آیت‌الله منتظری

مثلا زن ها بیشتر از نظر عاطفی و احساسات درونی و رأفت و رحمت، قوی تر و مردها اغلب از حیث تدبیر و تفکر و قوت بدن نیرومندترند. و در میزان سنجش انسان برتر نمی توان یکی از این صفات و خصایص را برتر از دیگری دانست.

قرآن کریم نیز تنها ملاک برتری مرد و زن را نزد خالق جهان، عمل صالح و تقوا و عبودیت حق تعالی معرفی فرموده است. از باب نمونه، سوره نساء آیه 124، سوره آل عمران آیه 195، سوره غافر آیه 40 و سوره حجرات آیه 13 را ملاحظه نمایید. و تفاوت های طبیعی زن و مرد در جسم و روح برای هریک از آن ها، حقوق و وظایف ویژه ای را ایجاب کرده است.

امور مشقت بار، مثل جهاد و انفاق بر عهده مرد، و امور ظریف مثل حضانت و تربیت اولاد و توجه به پایه های اولیه پرورش آن ها بر عهده زن می‎باشد. البته گاهی برخی از مردان فاقد خصلت تدبیر و قوت روحی و جسمی می‎باشند، و نیز برخی از زنان دارای قدرت تدبیر و قوت روحی و جسمی می‎باشند؛ اما در مقام تشریع همانند سایر قانون گذاری های عقلایی و بشری، ویژگی ها و صفات اغلب افراد مد نظر قرار گرفته، و موارد نادر چندان به حساب نمی آیند. و بدین جهت که اغلب زنان دارای عاطفه ای قوی بوده و از جنبه روحی لطیف و تأثیر پذیرتر می‎باشند، و در مقام شهادت چه بسا امکان لغزش و تأثیرپذیری آنان بیشتر از مردان بوده و یا مرعوب از ناحیه مدعی یا مدعی علیه شوند، در نحوه ادا و قبول شهادت آن ها تفاوتی ملحوظ گردیده است. البته در مواردی مثل امور مالی و امور مربوط به زنان، شهادت زن بدون مرد هم نافذ و صحیح می‎باشد.

در رابطه با فلسفه تفاوت زن و مرد در بعضی از حقوق و تکالیف اجتماعی به جلد اول کتاب این جانب "دراسات فی ولایة الفقیه"دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الاسلامیة، ج 1، ص 341 به بعد. فصل دهم از باب چهارم، یا ترجمه آن مراجعه شود.