آیت‌الله منتظری

عصمت معصومان: و بشر بودن آنان

(سؤال) شما در سخنان خود زیاد این حدیث را از پیامبر اسلام (ص) نقل می‎کنید که ایشان فرموده اند: "کل ابن آدم خطاء و خیر الخطائین التوابون"؛سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1420، ح 4251. "همه فرزندان آدم خطا کارند و بهترین خطا کارها آن هایی هستند که زیاد توبه می‎کنند". اگر این حدیث درست باشد که هست شما چگونه پیامبران و امامان را معصوم می‎دانید؟ باید توجه داشت که این مشکل در مسیحیت نیز وجود دارد و آخوندهای مسیحی از آن رو حضرت عیسی (ع) را معصوم و پسر خدا تلقی می‎کنند که می‎خواهند موضوع "ولایت" و "شفاعت" را جا بیندازند تا از این طریق و نیز از راه ترساندن مردم از گناهان و خطاهایشان آن ها را راهی کلیساها کنند، و از این دو راه واسطه گری و موجودیت کلیسا توجیه پذیر می‎شود. و نیز در قرآن کریم آمده است: (کل نفس بما کسبت رهینة ) ؛سوره مدثر (74)، آیه 38. "هر انسانی پاسخ گوی کارهای خود می‎باشد" و در این جهت فرقی بین رسول و امام و دیگران نگذاشته است، و این معنا با معصوم بودن آنان سازگار نمی باشد.

از طرف دیگر در قرآن در موارد زیادی و از جمله سوره کهف، تصریح می‎کند که رسول خدا بشری است مثل سایر بشرها. با توجه به این مطالب، نظریه ولایت فقیه که هیچ، بلکه نظریه الهی بودن ولایت و حکومت رسول خدا و دیگر ائمه شیعه هم صورت دیگری پیدا می‎کند.

اگر ولایت و حکومت امری الهی بود هرگز علی بن ابی طالب (ع) نمی گفت که نزد او قدر و منزلت ولایت از یک لنگه کفش کهنه هم کمتر است، و هرگز سعی نمی کرد که از آن دوری جوید. در تأیید این مطلب می‎توان گفته او را - در "نهج البلاغه" که فرمود: "مرا رئیس نکنید بلکه اگر مشاور شما باشم بهتر است" - شاهد آورد. و نیز اگر موضوع ولایت امری الهی بود بیعت کردن و رأی دادن به پیامبر(ص) و امامان (ع) موضوعیت پیدا نمی کرد.

جواب: در پاسخ به شما به چند نکته اشاره می‎شود:

1 - معنای حدیث: "کل ابن آدم خطاء..." این است که همه فرزندان آدم قابلیت و