آیت‌الله منتظری

و منسوبین خود، به خصوص افرادی که دارای مسئولیت های مهم ارشادی و یا دولتی هستند.

موارد عسر و حرج زوجه

(سؤال) لطفا به موارد ذیل از دیدگاه شرع مقدس اسلام پاسخ فرمایید:

در ماده 1130 قانون مدنی مسأله عسر و حرج زوجه مطرح می‎شود که در صورت اثبات توسط زوجه در دادگاه صالحه، حاکم شرع می‎تواند زوج را به طلاق اجبار کند و در صورت میسر نبودن برای اجبار زوج، با استناد برداشت فقهی "الحاکم ولی الممتنع"ر.ک : جواهر الکلام، ج 40، ص 135. زن طلاق داده می‎شود. دیدگاه حضرت عالی در موارد ذیل از نظر شرع مقدس چیست ؟

1 - موارد عسر و حرج زن از دید اسلام چیست ؟ چگونه باید توسط زن ثابت شود؟

2 - برداشت "الحاکم ولی الممتنع" براساس نص صریح کدام آیه قرآن یا روایت مستحکم از پیامبر و امامان (ع) می‎باشد؟

3 - در حالی که در رساله حضرت عالی و تمام مراجع ذکر شده طلاقی که در آن مرد مجبور باشد و یا به هیچ وجه رضایت ندهد باطل است، طلاقی که با استناد به ماده 1130 بدون حضور و رضایت مرد غیابا داده می‎شود، آیا از نظر شرعی صحیح است ؟

4 - شرایط حاکم شرع واجد شرایط از نظر شرعی کدام است ؟ آیا یک قاضی دادگاه عمومی یا خانواده حاکم شرع واجد شرایط محسوب می‎شود؟

جواب: 1 - عسر و حرج به حسب مفهوم، هرگونه سختی و مشقتی است که عادتا برای شخص قابل تحمل نمی باشد. و صدق آن بر مصادیق خود با عرف و نوع مردم است؛ و اثبات آن نیز مانند سایر موضوعات از طریق اقرار، شهادت شهود و قسم می‎باشد.

2 - از ادله عقلی و نقلی استفاده می‎شود که شارع مقدس برای حفظ و تأمین حقوق