صفحه ۴۱۵

حقوق دیگران را پذیرفته است. در اسلام نیز کاملا به این اصل توجه شده است، تا آن جا که بدون ضرورت های خاصی که مرتبط با حقوق مهمتر و در تزاحم با آن ها باشد، اعم از حقوق شخصی یا اجتماعی، زندان نمودن کسی را تجویز نمی کند؛ خواه زندان به عنوان حد باشد یا تعزیر و یا برای کشف جرم. اصولا همان گونه که بشریت در اثر تجربه و پیشرفت علوم انسانی به این نتیجه رسیده است که فقط با زندان کردن مجرمین نمی توان با جرائم مبارزه کرد، اسلام نیز راه مبارزه با جرائم و ریشه کن کردن آن ها از جامعه را منحصر در زندان نمی داند و به روش های پیش گیری از وقوع جرائم و برخورد علمی با علل و ریشه های فردی و اجتماعی آن ها از راه های فکری و تربیتی بیشتر توجه کرده است؛ و زندان را فقط یک ضرورت موقت می‎داند که در شرایط خاصی به آن متوسل می‎شود.

از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمودند: "پیامبر(ص) در اتهام قتل، متهم را فقط شش روز زندانی می‎نمود، پس اگر اولیای مقتول دلیل و شاهدی برای اثبات قتل می‎آوردند - مطابق آن، قضاوت می‎فرمود - وگرنه متهم را آزاد می‎کرد".وسائل الشیعة، ج 29، ص 160، باب 12، ح 1. و از حضرت علی (ع) نقل شده است که فرمودند: "زندان نمودن کسی جایز نیست مگر در مورد اتهام قتل، و زندان نمودن بعد از روشن شدن حق، ظلم است".مستدرک الوسائل، ج 18، ص 272، باب 10، ح 1. و برای اتهامات سیاسی، در زمان پیامبر(ص) و حضرت امیر(ع) با وجود مخالف و متهم سیاسی، اصولا زندان و زندانی و محاکمه سیاسی وجود نداشت، و هنگامی که خوارج علنا با حاکمیت حضرت امیر(ع) مبارزه سیاسی می‎کردند و بعضی اصحاب بر زندانی کردن آنان اصرار داشتند، حضرت فرمودند: "اگر ما کسی را به صرف اتهام دستگیر نماییم زندان ها پر خواهد شد".الغارات، ج 1، ص 335. و نیز فرمودند: "من کسی را به صرف اتهام دستگیر

ناوبری کتاب