صفحه ۴۱۴

3 - در رابطه با سؤال بالا، فرق می‎کند که آن دولت اهل کتاب باشد یا نه ؟ آیا فرق می‎کند که آن دولت بر علیه مسلمانان عمل می‎کند یا نه ؟

جواب: هر کسی طبعا و تکوینا مالک خود و نیروی خود و کار خود و محصول کار خود می‎باشد؛ مسلمان باشد یا کافر. و به فرموده حضرت امیرالمؤمنین (ع) در نامه به مالک اشتر: "فانه اما أخ لک فی الدین أو نظیر لک فی الخلق"؛نهج البلاغه، نامه 53. "همانا آنان یا برادر دینی تو هستند و یا مثل تو بنده و مخلوق خدا هستند". و تصرف در مال غیر - اعم از اشخاص یا دولت ها - بدون اجازه او جایز نیست مگر این که آن شخص با اسلام و مسلمین در حال جنگ باشد و حاکم شرع روی مصالح لازمه، اجازه تصرف در مال او را موقتا صادر نماید.

حقوق زندانیان

(سؤال) از آن جا که جناب عالی همواره یکی از حامیان پایدار حقوق زندانیان و حمایت از خانواده های آنان در حد توان و بضاعت بوده اید، به جا است رأی حکیمانه خویش را درباره این پیشنهاد - اعلام روز جهانی دفاع از حقوق زندانیان - مرقوم دارید. بدون شک یک مناسبت جهانی حقوق بشری که برای نخستین بار از سوی شرقیان و کشور عزیز ما ایران در جهان مطرح می‎شود، پشتوانه معنوی شخصیت های ارجمندی چون شما را نیز می‎طلبد.

جواب: ضمن تقدیر و تشکر از این که به چنین موضوع مهم و فراموش شده ای توجه کرده اید و انجمنی از حقوقدانان و فعالان اجتماعی و سیاسی دلسوز را در این جهت تشکیل داده اید، مختصرا یادآور می‎شوم: اصولا زندان و ایجاد محدودیت امری است برخلاف اصل برائت و نیز اصل اولی و فطری آزادی انسان و تسلط او بر خود و کارهای خود. منتهی الامر از آن جا که در مواردی، این آزادی منجر به تضییع حقوق دیگران می‎شود برحسب ضرورت، جامعه بشری زندان نمودن متجاوز به

ناوبری کتاب