آیت‌الله منتظری

مکه فرار کرد و به طائف رفت؛ بعد از مسلمان شدن مردم طائف به سوی شام گریخت و در نهایت به روم رفت و در آن جا رسما نصرانی شد. در آن جا مقدمات حمله به مدینه را تدارک دید و برای منافقین پیغام فرستاد که پایگاهی در مدینه بنا کنند تا او نیز با کمک قیصر پادشاه روم لشکریانی را به کمک آنان بفرستد تا پیامبر را از مدینه بیرون کند. منافقین نیز با ساختن مسجد ضرار منتظر آمدن لشکریان ابوعامر بودند، ولی او قبل از ملاقات با پادشاه روم از دنیا رفت.المیزان فی تفسیر القرآن، ج 9، ص 391 - 392.

تخریب مسجد ضرار علاوه بر این که به دستور مستقیم وحی بود، دلایل روشنی داشت که مجموع آن دلایل موجب نزول آیه شریفه شد. این دلایل با استفاده از همان آیه عبارتند از:

1 - پایگاه ضرار؛ منافقین با تأسیس این مسجد می‎خواستند بر پیامبر اسلام و مسلمانان آسیب وارد نمایند.

2 - مسجد ضرار پایگاه کفر بود؛ زیرا هدف آنان نابودی پیامبر و اسلام بود.

3 - پایگاه تفرقه اندازی بود؛ آنان با این مسجد می‎خواستند بین مسلمانان ایجاد تفرقه و اختلاف کنند. 4 - از همه مهمتر هدف از ساختن این مسجد ایجاد پایگاه برای محاربه با خدا و رسول بوده است. قرار بر این بود که ابوعامر لشکر زیادی را از روم وارد مدینه کند و آن مسجد را مرکز فرماندهی و محاربه آنان با خدا و رسول قرار دهد.

بر این اساس این گونه نبوده است که پیامبراکرم (ص) خواسته باشند با مخالفان خود صرفا به خاطر مخالفت یا فعالیت سیاسی برخورد نمایند؛ علاوه بر این که شدیدترین برخورد پیامبر با مخالفان سیاسی خود - که همان منافقین آن زمان بودند - تخریب پایگاه آنان بود، بدون آن که به یکی از آنان تعرضی بنمایند؛ با این که آنان مجموعه ای قوی و سازمان یافته و متشکل بودند و شروع در محاربه نیز نموده بودند. متأسفانه