صفحه ۳۸۵

می‎باشد. و جمله: "لست فی نفسی بفوق أن اخطی" صریحا دلالت بر جواز تخطئه حاکمان - به ویژه حاکمان غیر معصوم - دارد.

دوم: حق فعالیت تشکیلاتی و اقدام سیاسی؛ همه افراد جامعه - اعم از موافق و مخالف - علاوه بر حق آزادی بیان و اظهار نظر، حق دارند در راستای تبلیغ ایده های خود و اصلاح و یا تغییر برنامه های نظام بلکه اصلاح اساس نظام بر اساس عقل و منطق فعالیت سیاسی و تشکیلاتی داشته باشند و اقدام عملی نمایند؛ و حاکمیت مجاز نیست آنان را از این حق باز دارد. برای جواز یا وجوب اقدام عملی و نیز حقوق افراد اقدام کننده می‎توان به آیات و روایات زیر تمسک نمود:

1 - (الذین ان مکناهم فی الارض أقاموا الصلاة و آتوا الزکاة و أمروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبة الامور) ؛سوره حج (22)، آیه 41. "کسانی که هرگاه روی زمین به آنان قدرت و مکنت دادیم نماز را به پا می‎دارند و زکات را ادا می‎کنند و امر به معروف و نهی از منکر می‎نمایند، و عاقبت کارها از آن خداوند است". دلالت آیه شریفه بر مبغوض بودن فساد و محبوب بودن اقدامات اصلاحی اهل صلاح در صورت تمکن، واضح است.

2 - (لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و أنزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط و أنزلنا الحدید فیه بأس شدید و منافع للناس...) ؛سوره حدید (57)، آیه 25. "به یقین ما پیامبران را همراه با براهین واضح و بینات فرستادیم و با آنان کتاب و میزان (ین) نازل نمودیم تا مردم عدالت و قسط را به پا دارند، و آهن را نازل (خلق) کردیم که در آن صلابت شدید و منافعی برای مردم خواهد بود".

آیه شریفه دلالت می‎کند بر این که هدف از ارسال رسل و انزال کتب این است که مردم قسط و عدالت را در جامعه بشری پیاده نمایند. پس هر اقدام عملی در برابر حاکمیت فاسد و باطل، اعم از تغییر برنامه های آن یا اصلاح ساختار و یا تغییر آن، اقدامی است در راستای هدف الهی از ارسال رسل و انزال کتب.

ناوبری کتاب