صفحه ۳۸

تفصیلی را ندارند با استدلال ساده به حقیقت می‎رسند. نظیر استدلال پیرزن در حضور پیامبراکرم (ص) به وسیله چرخ ریسندگی خود برای اثبات خالق متعال، که مواجه با تحسین آن حضرت شد، و یا تبعیت از اندیشوران صالح که خود به نوعی متکی بر استدلال و برهانی ساده و موجب اطمینان و یقین است.

و یکی از راه های تحقیق برای پذیرش آیین برتر مقایسه بین متون معتبر و اصلی ادیان در بعد معارف و احکام و موازنه بین سطوح آن هاست. برای توضیح بیشتر به کتاب "از آغاز تا انجام" اثر این جانب مراجعه شود.

اما راه رسیدن به حق الیقین که مرتبه اعلای یقین است جز با سیر معنوی و عملی و سر بر آستان عبودیت تام حق تعالی نهادن، امکان پذیر نیست. پس راهی صعب العبور و باریک تر از موست که عقلا و شرعا نمی توان سرخود و یا توسط مدعیان راه نپیموده در آن گام گذارد؛ و گذر از آن راه جز با پیروی از شریعت و راهنمایی های قرآن و شارحان معصوم (ع) میسور نیست.

روح در اشیاء بی جان

(سؤال) آیا می‎توانیم بگوییم سنگ، درخت و چیزهای دیگر از این قبیل غیر از انسان دارای یک روح هستند؟

جواب: روح به معنای قوه نامیه و مدرکه در موجوداتی مانند: انسان، حیوان و نباتات وجود دارد. و به معنای قوه مدرکه تنها منحصر در انسان و حیوان است. (البته غیر از ملائکه و اجنه) و روح به معنای مدرک و عاقل که کلیات را بتواند درک و تعقل نماید، منحصر به انسان است. و در هر حال در جمادات روح به سه معنای ذکر شده وجود ندارد؛ هر چند ممکن است به لحاظ این که ادراک و علم و دیگر کمالات وجودی مساوق با وجود و عین وجود هستند گفته شود هر موجودی به هر مقدار که از وجود بهره مند است به همان مقدار از ادراک و دیگر کمالات وجودی بهره مند است و به همان اندازه دارای روح می‎باشد.

ناوبری کتاب