5 - در صورت کمبود دستمزد و عدم امکان تحمیل بیشتر بر صاحب کار، حکومت اسلامی باید از بیت المال عمومی کمبودها را برطرف نماید؛ و با عدم قدرت حاکم، عدول مؤمنین که متمکن باشند وظیفه دارند با شناسایی فقرا و تشکیل شوراهای محلی به آنان رسیدگی نمایند.
حق الناس
(سؤال) موارد زیر را که مربوط به حقوق الناس است بیان فرمایید: 1 - معنای رد مظالم؛ 2 - موارد تعلق آن؛ 3 - معیار تعیین مقدار آن؛ 4 - مصرف آن؛ 5 - آیا نظر حاکم شرع در مصرف مظالم شرط است ؟
جواب: 1 - هرچه از حق الناس مالی بر ذمه انسان باشد، آن را در اصطلاح فقها "مظالم عباد" میگویند و به ادای آن "رد مظالم" گفته میشود.
2 - مورد آن جایی است که شناسایی صاحب حق ممکن نباشد.
3 - اگر مقدار آن را نتواند مشخص کند میتواند طبق تخمین خود عمل نماید.
4 - مصرف آن فقرا و نیازمندان است.
5 - بنابر احتیاط واجب باید با اجازه حاکم شرع به مصرف برسد.
تزاحم حقوق
(سؤال) خواهشمندم به مسأله زیر به طور مبسوط پاسخ دهید. در صورتی که انسان با به خطر انداختن جان خود (چنانچه قطعا احتمال به مرگ وی منجر شود) بتواند جان عده ای دیگر را نجات دهد، آیا از لحاظ شرعی مانعی برای نجات جان آن افراد دارد؟ لطفا قبل از پاسخ گویی توضیحات زیر را مطالعه فرمایید.
در صورتی که کسی در آب در حال غرق شدن باشد، و شخص دیگری که شنا کردن میداند در آن جا حضور داشته باشد و بداند که اگر برای نجات غریق اقدام کند فقط میتواند شخص غریق را نجات دهد (مثلا فرض کنید شخص نجات دهنده ناراحتی قلبی دارد و نباید در آب شنا کند) و خود
.jpg)
