آیت‌الله منتظری

استجابوا لربهم و أقاموا الصلاة و أمرهم شوری بینهم و مما رزقناهم ینفقون) ؛سوره شوری (42)، آیه 37 - 38. "آن هایی که از گناهان کبیره و فحشا اجتناب کرده و هرگاه غضب کردند (از افراد مورد غضب) می‎گذرند. و دعوت پروردگار خود را استجابت نموده و نماز را بپا داشته و امور (اجتماعی) ایشان با مشورت انجام می‎شود، و از آنچه به آنان داده ایم انفاق می‎نمایند".

از طرف دیگر خداوند، پیامبر اسلام (ص) را با این که متصل به وحی و از گناه و خطا مصون بود، امر به مشورت با مردم در امور اجتماعی نمود و فرمود: (و شاورهم فی الامر) .سوره آل عمران (3)، آیه 159.

کلمه "الامر" هرچند به حسب مفهوم لغوی عام است و شامل تمام امور فردی و اجتماعی می‎شود، ولی در اصطلاح قرآن و بسیاری از روایات مربوطه و نیز قدر متیقن از آن، همان امور حکومتی و ازجمله موضوع جنگ است.

براین اساس، حاکمیت در اسلام، چه در مقام قانون گذاری و چه در مقام اجرا به معنای عام، باید مبتنی بر مشورت و آرای مردم باشد؛ یعنی رضایت و نظر مردم حدوثا و بقاء باید در حاکمیت اسلامی اصل و اساس باشد.

و از همین جهت بود که در قانون اساسی کشور، شورا جایگاه خاصی پیدا کرد؛ ولی متأسفانه این جایگاه روز به روز ضعیف و مورد بی توجهی قرار گرفته است، تا آن جایی که امروزه چهره حاکمیت اسلامی در دنیا و در بین اکثریت ملت مشوه گشته و از آن به عنوان حکومت فردی و استبدادی تعبیر می‎کنند. و تنها راه حل این است که این اصل قرآنی که مطابق با عقل و تجربه بشری می‎باشد واقعا نه اسما احیا گردد و رضایت مردم و مشورت با آنان در تمام سطوح حاکمیت به دور از شعار و عوام فریبی مورد عمل قرار گیرد. یکی از طرق احیای این اصل، تشکیل احزاب مستقل و متعهد و نیز حضور فعال و پافشاری دائمی مردم بر احقاق حق خود از راه های ممکن است که زمینه ایجاد آن به حسب شرایط متفاوت و ابزارهای موجود در دست مردم به گونه های مختلف فراهم می‎گردد.