آیت‌الله منتظری

سنگین باشد عمل به آن دو برای او سنگین تر است. پس، از گفتار حق و راهنمایی من به عدالت دست برندارید که من به خودی خود فوق این که اشتباه و خطا کنم نیستم و از آن در کارم ایمن نمی باشم مگر این که خدا مرا به قدرت خویش حفظ نماید".

این است روش پیامبراکرم (ص) و امیرالمؤمنین (ع) در برابر مردم؛ با این که به عقیده ما شیعیان، آن بزرگواران معصوم بوده و از گناه و اشتباه مصون می‎باشند.

و بالاخره چون قدرت معمولا استبداد می‎آورد لازم است قدرت دولتمردان تحت کنترل مردم باشد؛ و اگر تذکر دادن به طور فردی و جداگانه اثر ندارد لازم است افراد متشکل شوند تا قدرت متمرکز آنان قدرت حکومت را کنترل نماید. و بر این اساس لزوم تشکیل احزاب سیاسی از افراد عاقل و متعهد و دلسوز، و روزنامه ها و مطبوعات آزاد احساس می‎گردد؛ چنان که تفصیل آن را جداگانه یادآور شده ام.

و این که گفته می‎شود: تذکر به مسئولین و انتقاد از آنان موجب تضعیف دولت و دولت مردان می‎باشد، کلام خطرناک و غلطی است. آنچه موجب تضعیف حاکمیت می‎شود سکوت دانشمندان و خردمندان در برابر خطاها و اشتباهات مسئولین و ارگان های مربوطه و مراکز تصمیم گیری است که بسا خدای ناکرده به تدریج همچون غده سرطانی به نقاط دیگر سرایت و به ضرر جامعه تمام می‎شود، و همه دلسرد و فاصله بین دولت مردان و جامعه بیشتر می‎گردد؛ ولی تذکرات و انتقادات خردمندانه، اشتباهات و کجروی ها را اصلاح و دولت و مردم را هماهنگ و به یکدیگر خوش بین می‎نماید.

د - همان گونه که ما آزادیم و حقوقی داریم دیگران نیز آزادند و از حقوقی برخوردارند؛ و در نتیجه آزادی هر فرد در حدی است که مزاحم حقوق دیگران نباشد. و بر این اساس تجاوز به جان و مال و ناموس و هتک حیثیت و آبرو و مقدسات دیگران و نشر اکاذیب جایز نمی باشد، چنان که هتک حریم خداوند - که مالک ذات و وجود ماست - و تخلف از دستورات او نیز جایز نیست. ولی امر به معروف و نهی از منکر و انتقاد صحیح و تذکر به زبان خوش حتی به دولت مردان لازم است؛ و حساب