آیت‌الله منتظری

مردم است و رهبر و رئیس جمهور از ناحیه آرای مردم مشخص می‎شوند، و محدوده اختیارات آنان تابع قانون و نحوه انتخاب آنان می‎باشد.

ب - امر به معروف و نهی از منکر بر همه واجب است حتی در برابر حاکمان، به خصوص علما که حق ندارند در برابر بی عدالتی ها و کجی ها ساکت و بی تفاوت باشند. در "نهج البلاغه" می‎خوانیم: "و ما أخذ الله علی العلماء أن لایقاروا علی کظة ظالم و لاسغب مظلوم"؛نهج البلاغه، خطبه 3. "و آنچه خدا پیمان گرفته بر علما که در برابر پرخوری ظالم و گرسنگی مظلوم ساکت و بی تفاوت نباشند".

ج - امر به معروف و نهی از منکر در برابر حکام مورد تأکید بیشتری است. حضرت (ع) در کلمات قصار "نهج البلاغه" پس از بیان مراتب امر به معروف و نهی از منکر می‎فرماید: "و أفضل من ذلک کله کلمة عدل عند امام جائر"؛همان، حکمت 374. "افضل از همه این ها کلمه حق و عدالت است نزد حاکم ستمگر"؛ ضرر گناه اشخاص معمولا به خودشان برمی گردد، ولی گناه یا اشتباه حاکم آثار سوء اجتماعی دارد و ضرر آن به جامعه برمی گردد، و در مثل: "دود آن در چشم همه می‎رود".

و لذا پیامبراکرم (ص) در تصمیم گیری های سیاسی و اجتماعی مقید به مشورت بودند و دائما می‎فرمودند: "اشیروا علی"؛مغازی، ج 1، ص 48. "مرا راهنمایی کنید". و در خطبه 216 از "نهج البلاغه" می‎خوانیم: "لاتخالطونی بالمصانعة و لاتظنوا بی استثقالا فی حق قیل لی، و لا التماس اعظام لنفسی، فانه من استثقل الحق أن یقال له أو العدل أن یعرض علیه کان العمل بهما أثقل علیه، فلاتکفوا عن مقالة بحق أو مشورة بعدل، فانی لست فی نفسی بفوق أن اخطی و لا آمن ذلک من فعلی الا أن یکفی الله من نفسی ما هو أملک به منی"؛ "رفتار شما با من به گونه سازش و تسامح نباشد، و مپندارید برای من شنیدن حق سنگین است، و انتظار ندارم مرا بزرگ شمارید؛ زیرا کسی که شنیدن حق و عدالت برای او