صفحه ۳۳۵

شده و برای هتک کنندگان مجازات های تنبیهی در نظر گرفته شده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شورای محترم نگهبان با توجه به موازین شرع برخی از آن مجازات ها را خلاف شرع اعلام کرد. نظر به این که هتک حرمت و آبروی یک انسان تبعات اجتماعی فراوانی دارد، به ویژه در این زمان که وسائل ارتباط جمعی فراوان و بدون کنترل است، خواهشمند است پاسخ پرسش های زیر را برابر نظر مبارکتان و حتی المقدور با مبانی استدلالی آن، مرقوم بفرمایید:

1 - اگر انسان مورد تهمت، افترا، نسبت دروغ و هتک حیثیت قرار گیرد، آیا صرف اعلان برائت فرد هتک شده در رسانه ای عمومی (که معلوم نیست به همه مطلعین برسد) کفایت می‎کند؟ یا تمامی تبعات به وجود آمده را باید از بین ببرد؟

2 - با توجه به تبعات اجتماعی و اقتصادی این گونه موارد (مثلا به کسی تهمت دزدی یا اختلاس و... زده می‎شود، اگر چه ممکن است از سوی محکمه اعلان برائت شود و در رسانه ای هم اعلان گردد، لکن مدت ها زمان می‎برد تا فرد به اعتبار اولیه اش برگردد)، آیا محکمه می‎تواند بر علیه هتک کننده جریمه ای نقدی به نفع هتک شونده در نظر بگیرد؟ آیا کسی که آبرویش مورد تعرض قرار گرفته می‎تواند ادعای خسارت مادی کند؟

جواب: به چند نکته توجه فرمایید:

1 - علاوه بر این که بنای عقلا بر لزوم جبران است، متفاهم از ادله حرمت هتک و ایذاء مؤمن این است که هتک و ایذاء هم حدوثا و هم بقاء حرام است، پس در مواردی که می‎تواند از استمرار هتک جلوگیری کند و هتک را جبران نماید، ترک آن حرام است. بنابراین باید حتی المقدور لطمات وارده را که مستند به فعل اوست، جبران نماید.

2 - حاکم شرع جامع الشرایط می‎تواند به عنوان تعزیر و پیش گیری از هتک حرمت اشخاص، فرد مذکور را محکوم به جریمه مالی نماید.

و اگر از ناحیه هتک حیثیت، ضرری مالی متوجه شخص هتک شده گردد به گونه ای که عرفا ضرر، منتسب به وی باشد باید جبران نماید؛ و در غیر این صورت دلیلی بر ضمان مالی علاوه بر جبران لطمه وارده بر حیثیت و آبرو نداریم.

ناوبری کتاب