باعث دور و تسلسل نمی شود، چرا که مردم دموکراسی را وقتی به دست میآورند که احزاب سیاسی آزاد وجود داشته باشد؟
جواب: نیل به دموکراسی علت غایی احزاب آزاد است و علت غایی همیشه در مقام تصور و تصمیم گیری مقدم است بر علت صوری و مادی، ولی در مرحله تحقق و عمل متأخر است. در مرحله اول هدف و غایت باید مورد توجه قرار گیرد و نسبت به آن شناخت و میل و علاقه پیدا شود تا انسان به سراغ مقدمات و علل تحقق و خارجیت آن برود.
رابطه احزاب آزاد و شوراها
(سؤال) آیا تشکیل شوراهای شهر بدون پشتوانه احزاب سیاسی آزاد امکان پذیر است ؟
جواب: هر کاری نظیر حکومت یا شوراها که متعلق به جامعه و مردم است اگر بخواهیم مستند به همه مردم و منعکس کننده آرای اقشار و طبقات مردم باشد، در این زمان راهی جز تشکیل احزاب سیاسی مردمی و متعهد ندارد؛ زیرا حزب آزاد است که میتواند افراد زیاد را در مسیر تفاهم و تعقیب هدف واحد مجتمع سازد.
استبداد و احزاب سیاسی
(سؤال) 1 - در کشور ما آشنایی نظری با احزاب سیاسی و سایر ملزومات دموکراسی همزمان با تکاپوی نوگرایان و نخبگان سیاسی آشنا با فرهنگ و تمدن مغرب زمین آغاز شد و تحقق عملی آن با وقوع نهضت مشروطه حاصل گردید و این پروسه حدود 90 سال طول کشید؛ علت تأخیر در تطبیق نظر و عمل را در چه میبینید؟
2 - گذشته تاریخی احزاب سیاسی ایران از هر حیث شکست بوده است؛ علت را باید در کجا جستجو کرد؟
جواب: 1 - در گذشته بزرگ ترین مانع رشد فکری ملت ما حکومت های استبدادی بوده است. بدیهی است با وجود چنین حکومت هایی تشکیل احزاب
.jpg)
