سنت های مادی و ظاهری نیست، بلکه امور معنوی و غیر مادی نظیر دعا یا کرامات اولیا یا معجزات انبیا نیز خارج از سنت الهی نمی باشد و دخالت آن ها در تحقق امری بر پایه قوانین هستی میباشد؛ و قضا و قدر الهی نیز ناظر به همان نظام علت و معلول است و فقر و فاقه و غنا و مانند آن هم براساس همان نظام استوار است.
شریک بودن انسان با خدا در بعضی صفات
(سؤال) در آیات و روایات آمده که انسان ها در بهشت جاودان هستند. آیا میتوان گفت انسان ها در ابدی بودن با خداوند شریکند؟
جواب: شریک بودن انسان ها در ابدیت با خداوند نه تنها مستلزم اشکالی نیست بلکه مقتضای برهان و تجرد نفس انسان و مستفاد از قرآن کریم و احادیث شریفه است؛ و این امر موجب همطرازی مخلوق با خالق نیست، همچنان که انسان ها در اصل هستی نیز با خداوند شریکند، منتها هستی خداوند و صفات کمالی او عین ذات او و در نهایت شدت و کمال و ازلی و ابدی است، ولی هستی انسان ها و سایر مخلوقات و کمالات آن ها عرضی و از ناحیه خداوند و قهرا در مرتبه ای ضعیف تر از خداوند و کمالات او میباشد.
معنای "من منه الوجود" و "من به الوجود"
(سؤال) معنای این که خداوند "من منه الوجود" است و معصوم "من به الوجود" چیست ؟
جواب: معنای قسمت اول واضح است، و آن این که خداوند کسی است که عالم هستی از او نشأت گرفته است؛ و معنای قسمت دوم این است که معصوم (ع) انسانی است کامل در علم و عمل، و اوست علت غایی سایر مخلوقات، و درحقیقت، پیدایش انسان کامل هدف نهایی خلقت است و سایر مخلوقات، مقدمه آن و اهداف متوسطه در راه رسیدن به آن مقام بلند میباشند؛ و در واقع ایجاد نظام آفرینش به خاطر او میباشد؛ پس مدار فلک خلقت بر انسان کامل قرار دارد.
.jpg)
