هستی برچیده میشد و قهرا چیزی به نام نظام آفرینش تحقق نمی یافت و نبودن نظام آفرینش، خود نقصی بزرگ در اصل هستی و خلل آفرین در صفات فعل حق تعالی همچون خالقیت و جود و رحمت حق تعالی میباشد.
معنای وحدت وجود
(سؤال) وحدت وجود را تعریف کرده و بفرمایید که آیا وحدت وجودی که عرفا و فلاسفه میگویند با وحدت وجودی که فقهای عظام میفرمایند یکی است یا فرق دارد؟
جواب: معنای صحیح وحدت وجود این است که اصل هستی حقیقت واحدی است که دارای مراتب و مظاهر گوناگون میباشد، و مرتبه اعلای آن بی نهایت و واجب الوجود بالذات و محیط مطلق و دارای وحدت حقیقی است که در مقابل آن موجود و وجود مستقلی قابل فرض نیست و مراتب و مظاهر آن، همه جلوه ها و ظهورات آن واحد یگانه میباشند. بدیهی است که لازمه وجود خداوند و نامتناهی بودن او چیزی جز این نیست.
قضا و قدر و سنت های خداوند
(سؤال) در قرآن کریم آمده است: پس هرگز برای سنت خداوند تبدیلی نمی یابی، و هرگز برای سنت خداوند تغییری نمی یابی.(فلن تجد لسنت الله تبدیلا و لن تجد لسنت الله تحویلا)، سوره فاطر (35)، آیه 42. آیا قضا و قدر، مثلا فقر و فاقه که به انسان روی میدهد، جزو سنت الهی است، و فقط با تغییر اسباب دنیایی به ثروت و دارایی تبدیل میشود، یا خداوند بدون اسباب چنین تغییری به وجود میآورد؟
جواب: مقصود از سنت های خداوند همان قوانین اساسی هستی و نظام علت و معلول حاکم بر آن است که قابل تغییر و تبدیل نمی باشد، یعنی محال است در نظام هستی، حادثه ای بدون علت، وجود پیدا کند. البته این قوانین و سنت ها منحصر در
.jpg)
