آیت‌الله منتظری

مختلف و نظام حکومتی جهانی، آیا فکر نمی کنید باز هم این ولایت فقیه به نتیجه نخواهد رسید؟ ابهام موجود از این جهت است که امسال که سال پاسخ گویی نام نهاده شده است باید پرسید آیا ولی فقیه - چه آن که اکنون هست، و چه آن که در نظر شماست - باید به که پاسخ بگوید؟ و یا چه کسی او را باید به پاسخ گویی وادار نماید؟

نهاد روحانیت - به ویژه درصد سال اخیر، به حکم آنچه آن را وظیفه نام نهاده - برآن شد تا خود را به تمام شئون اجتماعی پیوند دهد؛ و از آن جا که اجتماع دچار تحول می‎شود، پس هر پدیده اجتماعی قهرا دچار تغییر خواهد شد. هر نهادی که وابسته به اجتماع است قطعا باید به بوته نقد کشیده شود.

حضرت آیت الله، مسئولیت دفاع از حریم دین بر عهده این قشر بود، و چون تغییر نقش داد و نهادهای سیاسی را پایگاه خود ساخت؛ آیا گمان نمی کنید ضربه ای مهلک را هم به پیکره خود، و هم به پیکره دین وارد ساخته است ؟ به نظر می‎رسد همچون مادری است که هم دارای بچه است، و هم مسئولیت اداره یک شریک را دارد؛ باید نسبت به یکی کوتاهی کند تا دیگری را به نحو احسن و اکمل به سر منزل مقصود برساند.

جواب: نقش اساسی روحانیت، یکی تبیین صحیح از اصول معارف و اخلاق و احکام شریعت، و دیگری ارائه راهکارهای مناسب برای تحقق و اجرای اخلاق و احکام دین نسبت به فرد و جامعه است؛ و هدف اصلی از ولایت فقیه نیز چیزی بیش از این نیست. بدیهی است یکی از مهمترین مقدمات و ضمان های اجرایی برای اخلاق و احکام شرع به ویژه در سطح جامعه، حکومت مردمی صالح و عادل است تا در پرتو آن به قدر امکان، برترین قوانین مطابق با شرع و بهترین شیوه اجرا و سالم ترین قضاوت ها و در نتیجه جامعه ای برجسته و در راستای مکارم اخلاقی و کمال انسانی تحقق پذیرد. اما این که چنین حکومتی با این ویژگی چگونه شکل می‎گیرد و در چه قالبی در می‎آید سخنی دیگر است. آنچه به نظر آمده است این است که حدوث و بقای نظامی با این خصوصیت و هدف، علاوه بر این که بر انتخاب مردم و