آیت‌الله منتظری

حکومت بر مردم یا برای مردم

(سؤال) آیا حکومت بر مردم است یا برای مردم ؟

جواب: حکومت در جهان بینی الهی، اولا و بالذات متعلق به خداوند است؛ زیرا اوست که مالک تار و پود ما و همه جهان می‎باشد. و در مرحله بعد، خداوند مردم را بر تعیین سرنوشت و مقدرات خویش با رعایت شرایط و موازین اسلامی مسلط نموده و به آنان اختیار داده است که مطابق عقل و موازین الهی، جوامع خود را اداره نمایند. پس در حقیقت حکومت حقی است که خداوند به مردم واگذار نموده است و هیچ فرد یا گروهی حق ندارد این حق را از آنان سلب یا محدود نماید. البته رعایت موازین الهی که همراه حکم عقل و منطق می‎باشد بر انسان معتقد به خدا لازم و واجب است. پس در حقیقت حکومت از نظر اسلام جز وسیله ای برای احقاق حق و ابطال باطل و تحقق ارزش های دینی نمی باشد. که قهرا همه این ها برای مردم و به نفع دنیا و آخرت آنان است.

حضرت امیر(ع) حکومت را همچون آبی که از بینی بز خارج می‎شود،نهج البلاغه، خطبه 3. یا کفش کهنه بی ارزش همان، خطبه 33. یا کمتر از آن ها می‎داند، مگر این که انسان بتواند به وسیله آن حقی را به پا دارد یا باطلی را دفع نماید.

لزوم رفع نیازهای عمومی جامعه

(سؤال) جوابی دریافت کرده ام مبنی بر این که "آموختن رشته های مورد نیاز جامعه واجب کفایی است". با توجه به این مطلب آیا اگر مثلا در فلان منطقه از کشور پزشک متخصص نداریم، یعنی کسی به آن جا نمی رود، باز واجب کفایی است افراد پزشکی بخوانند؟ در صورت وجوب و در امکان چنین فرضی پس می‎توان گفت همه افراد بی کار جامعه و افراد بازنشسته