اظهار داشته که در قرآن کریم برای نفس انسان هفت پسوند آمده، همانند نفس اماره، لوامه، عاقله، ملهمه، مطمئنه، راضیه و مرضیه؛ وی این مطلب را به عنوان یک نظریه علمی در شناخت انسان بیان کرده است. لذا خواهشمند است براساس قرآن کریم و احادیث، و این اظهار نظر، و با توجه به این که در عصر دانایی قرار گرفته ایم، این فرضیه علمی مورد تجزیه و تحلیل لازم و کافی قرار گیرد تا ان شاء الله تعالی انسان های عصر حاضر و نسل های آینده با شناخت هرچه بیشتر به شناخت خود آگاه شوند، و به درجات بالایی از سعادت و کمال دست یابند.
جواب: نفس اولین کمال برای موجودات زنده است که حقیقت حیاتی و زندگی آن ها در گرو آن بوده و نیز منشاء کمالات ثانی ادراکی و تحریکی آن ها میباشد و ابزارهای دانش و کنش این موجودات، همگی از قوا و شئون نفس آن ها به شمار میرود. از این رو به لحاظ انواع متعدد و متفاوت موجودات زنده و اختلاف آن ها در نوع ادراک و تحریک به اسامی و اقسام گوناگونی مثل نفس نباتی، نفس حیوانی، نفس ناطق انسانی، موسوم و تقسیم گردیده است. نفس انسانی که مورد سؤال قرار گرفته است خود در اثر حرکت جوهری و تکاملی مادی جنین در رحم مادر، ابتدا به حد نفس نباتی و پس از آن به حد نفس حیوانی و پس از ولادت و رشد عقلانی به مرحله نفس ناطقه و عاقله میرسد. برای توضیح بیشتر در این زمینه می‌توانید به نوشته این جانب "از آغاز تا انجام"، صفحه 60 تا 94 مراجعه نمایید.
نفس به لحاظ خلقیات گوناگون نیز به نفس اماره، لوامه، ملهمه، و مطمئنه تقسیم و نام گذاری گردیده است و هر کدام از این اسامی که از آیات یا روایات اقتباس شده است ناظر به درکات یا درجات نفس در حوزه اخلاق میباشد؛ زیرا:
1 - توصیف نفس به اماره به اعتبار تمایل آن به مرتبه نازله و بدنی و فرمانروایی آن به شهوات حسی و کشش به سوی امور دون و فرومایه است.
2 - توصیف آن به لوامه به اعتبار هوشیاری و بیداری آن از غفلت و نورانیت قلبی و معنوی است که دارا شده و در اثر آن به مؤاخذه و ملامت خود بر اعمال سوء صادر از خویش میپردازد.
.jpg)
