فارغ از این که آیا چنین روشی صحیح است یا نه، و آیا این روش مستلزم تفسیر و تأویل آیات در جهتی غیر از جهت و مقصد اصلی دین میشود یا نه، به چند نمونه از این قبیل اشاره میشود:
1 - بعضی از علما در مقدمه تفسیر قرآن خود گفته اند: آیه شریفه: (الذی جعل لکم الارض مهدا...) ؛سوره طه (20)، آیه 53. "همان کسی که زمین را برای شما محل قرار و آسایش قرار داد" اشاره است به حرکت زمین، زیرا "مهد" به معنای گهواره است که با داشتن حرکت، محلی برای آسایش اطفال شیرخوار میباشد، و این که خداوند زمین را به "مهد" تشبیه کرده است برای اشاره به همان حرکت هایی است که زمین دارد و در عین حال، محل آسایش و راحتی انسان ها نیز میباشد.البیان فی تفسیر القرآن، ص 72. ولی این استظهار قابل خدشه است؛ زیرا ممکن است آیه فوق اشاره باشد به این که خداوند زمین را محل استقرار بشر قرار داد تا با زندگی در آن بتواند به مقاصد خود برسد و حوائج و نیازهای طبیعی خود را از آن تحصیل نماید، و لذا بعد از آن، فرموده است: (و سلک لکم فیها سبلا و انزل من السماء ماء فاخرجنا به ازواجا من نبات شتی) ؛سوره طه (20)، آیه 53. "و برای شما در آن (زمین) راه ها ترسیم کرد و از آسمان آبی فرو فرستاد سپس به وسیله آن درختان پرپشت و گیاهان گوناگون نر و ماده رویاندیم".
2 - بعضی نیز برای اثبات حرکت انتقالی زمین به این آیه تمسک کرده اند: (و تری الجبال تحسبها جامدة و هی تمر مر السحاب) ؛سوره نمل (27)، آیه 88. "کوه ها را که میبینی میپنداری که ساکن هستند در حالی که چون ابر در حال حرکتند". ولی همان گونه که در "المیزان" آمده، هرچند این تبیین فی نفسه تبیین خوبی برای آیه است، ولکن با سیاق قبل و بعد از آن که مربوط به قیامت است تناسبی ندارد.المیزان فی تفسیر القرآن، ج 15، ص 402 و 403.
3 - برای اثبات کروی بودن زمین نیز به چند آیه و یک روایت تمسک شده است. اما آیات:
.jpg)
