ثواب زیادی نیز مقرر کرد.
و تعیین گوسفند و شتر به عنوان دیه در آن زمان به این جهت بود که ثروت مهم عرب آن منطقه در آن دوران دام بود؛ ولی دام خصوصیتی تعبدی ندارد، و لذا معادل آن را میتوان در هر زمان با پول یا چیز دیگر به عنوان دیه، تعیین کرد.
تغییر احکام با تغییر مصالح و مفاسد
(سؤال) اصولا در شرایط کنونی که جهان به سرعت به سمت تبدیل به دهکده جهانی پیش میرود، آیا امکان دارد که بعضی احکام اولیه اسلام با توجه به مصلحت جامعه اسلامی لغو و یا تبدیل شود؛ و بر فرض امکان، شرایط آن چیست ؟ نمونه بارز این مسأله، مجازات سنگسار، برخی دیگر از حدود، برابری دیه زن و مرد و حدود روابط دختر و پسر و نظایر این ها میباشد.
جواب: اصولا با توجه به روایت معروف: "حلال محمد حلال أبدا الی یوم القیامة و حرامه حرام أبدا الی یوم القیامة"الکافی، ج 1، ص 58، ح 19 احکام الهی ثابت و دائمی میباشد، مگر این که در اثر تغییر شرایط زمانی و مکانی، مصالح و مفاسد موجود در متعلقات احکام که به منزله علت و موضوع احکام هستند، تغییر کند؛ که در این صورت با تغییر موضوع، حکم آن نیز عوض میشود. و این در جایی است که فقیه با توجه به آیات و روایات، مطمئن شود که مصلحت یا مفسده مورد نظر که در متعلق حکم اول بوده تغییر کرده است.
تغییر احکام با تغییر موضوعات
(سؤال) آیا در تطبیق بعضی مفاهیم دینی با واقعیات خارجی اشکالاتی وجود دارد، به نحوی که نتوان آن ها را با واقعیات تطبیق نمود؟
جواب: اگر مقصود این است که بعضی مفاهیم و احکام دینی تابع و منفعل از
.jpg)
