بخشی از آن ها آگاه شده است؛ و چه بسیار پدیده هایی هستند که هنوز بشر به راز و رمز و حکمت و اسرار آن ها پی نبرده است، و ممکن است در آینده از آن مطلع شود. در نظام اجتماعی بشر نیز ممکن است پزشک، انجام کاری را برای کسب سلامتی به بیمار خود توصیه و تأکید نماید که او به تفصیل از فلسفه و حکمت آن آگاه نباشد.
2 - معنای آیه شریفه: (لایکلف الله نفسا الا وسعها) این نیست که خداوند انسان را موظف به تکالیفی نمی کند که درک فلسفه آن ها در وسع او نباشد، بلکه معنا و مراد آیه شریفه این است که خداوند به کارهایی که در مقام عمل در وسع و قدرت انسان نباشد، تکلیف نمی کند.
فلسفه احکام متغیر در اسلام
(سؤال) اگر پیامبر(ص) در حال حاضر حضور فیزیکی داشتند، چه رویه ای در پیش میگرفتند؟ آیا حکم سنگسار، تعیین گوسفند و شتر به عنوان دیه در ایران فعلی و جهان امروز را تشریع میکردند، یا با توجه به شرایط تاریخی و زمانی و فطرت انسانی و شیوه زندگی نظر میدادند؟
چگونه میتوان برده داری را اجرا نکرد در حالی که در اسلام وجود داشته است، ولی از آن جا که در دنیای امروزی تقریبا منسوخ شده و با روح برابری و برادری در اسلام متناقض است.
جواب: اکنون که پیامبراکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) حضور ندارند، عالمان دین احکام دین را با استفاده از ادله شرعی یعنی قرآن و روایات معصومین (ع) و عقل استنباط کرده و در اختیار مردم قرار میدهند؛ و چنانچه در موردی که مشمول تغییر و تحول است، فقیه مصلحت یا مفسده ای را به طور قطع، علت تشریع حکم دانست و با نظر و تشخیص کارشناسان مربوطه، آن را تغییر یافته دید، چون درحقیقت موضوع حکم عوض شده است، حکم نیز عوض خواهد شد. و بردگی در آن زمان یک عمل رایج و مورد توجه مردم زمان بود و قبحی در بین آنان نداشت؛ از طرفی امکان نداشت اسلام آن را دفعتا نفی کند، ولی به تدریج و با تدبیر خاصی آن را از بین برد، و لذا آزاد نمودن برده را در بسیاری از تشریعات خود به عنوان کفاره منظور نمود و برای آن
.jpg)
