آیت‌الله منتظری

نه به خاطر کارهای پدر و پدر بزرگش. مگر یزید فساد و گناه و الحاد کم داشته ؟ پس چرا به جای این که به فساد و سیه رویی خودش اشاره شود و به خاطر آن ها مذمت شود، کفر و شرک و گناه پدرانش به حسابش گذاشته شده ؟ و از آن طرف هم آقا امام زمان (ع) معدن فضائل و تقوا و احسان هستند، چرا به جای این که ایشان را به خاطر این امور بستاییم، به خاطر فضائل پدرانشان می‎ستاییم ؟

جواب: ظاهرا مقصود از "ابن" در جملات مذکوره، مدح یا ذم به سبب انتساب نژادی محض نیست، بلکه مقصود مدح یا ذم به جهت سنخیت به لحاظ مبادی تکون و ویژگی های روحی و پیروی عملی بین مخاطب و آباء و امهات او است. بدیهی است سرشت و خمیرمایه انسان کامل که امامت و ولایت معنوی بر انسان ها دارد به لحاظ مبادی تکون ممتاز از دیگر سرشت هاست و این ویژگی تکوینی که خود کمالی از کمالات حقیقی است دستاورد عمل صالح و تربیت صحیح و نیکوی آباء و امهات پیشین قبل از تکون انسان کامل است که سبب قابلی شایسته ای را برای روی آوری اختیاری او به کمالات پس از ولادت فراهم می‎آورد. بنابراین انسان کامل که با آن تعابیر مورد خطاب قرار می‎گیرد به لحاظ مبادی تکوینی و نیز به اعتبار تأثیر مطلوب از هدایت تشریعی، پرورده آباء و امهات نیک و نیکوست و از این جهت به آن ها انتساب می‎یابد.

تعصب، منشاء تنازع و اختلاف

(سؤال) اخوت و برادری از قوانین مهم اسلام است که بر آن تأکید بسیار شده است؛ چرا در این روزگار مسلمانان دشمن یکدیگر و با هم در حال جنگ می‎باشند؟

جواب: دشمنی و اختلاف کلمه و تنازع موجود بین مسلمانان یا معلول جهالت و عدم رشد فکری افراد و تعصبات بیجا، و یا معلول تبلیغات و القائات قدرت های استعمارگر در گذشته و حال است. قدرت هایی که منافع مادی آنان در سایه همین اختلافات و ناهماهنگی های مسلمین تأمین می‎شود. اما اگر مسلمانان - که در اصول با یکدیگر مشترکند - در مسائل سیاسی و اقتصادی هماهنگ می‎شدند و در مراکز و