آیت‌الله منتظری

حرمت مسکرات و مواد مخدر

(سؤال) در کتاب "وسائل الشیعة" روایت شماره 32079 به این مضمون نقل شده است: از امام صادق (ع) پرسیده شد که خداوند چرا خمر را تحریم نمود؟ امام (ع) فرمود: حرمت خمر به خاطر فعل و انفعالات و فساد آن است.وسائل الشیعة، ج 25، ص 343، باب 19، ح 3. و در روایت 32077 آمده که امام (ع) فرمود: خداوند خمر را به دلیل این که اسمش خمر است حرام نفرمود، بلکه به خاطر فعل و انفعالات بعدی آن، آن را حرام فرمود و هر چیزی که عاقبت آن عاقبت خمر باشد، پس آن خمر است.همان، ص 342، ح 1. از این دو روایت استفاده می‎شود که خمر به دلیل فعل و انفعالات و فسادی که بر شخص و اجتماع وارد می‎کند حرام شده است و نه به صرف این که خمر نامیده می‎شود. از طرف دیگر مسکرات دیگری هستند که آن ها نیز مطابق روایات مربوطه حرام دانسته شده اند.

امروزه تمام پزشکان و متخصصان ثابت کرده اند که فعل و انفعالات و فسادی که مواد مخدر بر انسان وارد می‎کند به مراتب از مشروبات الکلی بیشتر است و تأثیر آن ها بر مغز سریع تر از تأثیر مشروبات الکلی می‎باشد. از طرفی در بعضی روایات آمده است که خمر مادر همه پلیدی ها و سر سلسله هر شر می‎باشد. و آدمی که خمر بنوشد دست به هر جنایت و گناهی ممکن است بزند. با این وضع چرا عالمان دینی فتوا به حرمت مصرف کردن مواد مخدر به طور کلی نمی دهند؟

جواب: در قرآن کریم کلمه "خمر" ذکر شده است و تخمیر عبارت است از فعل و انفعال خاصی که در برخی اشیا مانند انگور، خرما، جو و عسل پیدا می‎شود که موجب اسکار و زوال موقت عقل انسان می‎شود. و در روایات وارد شده است: "کل مسکر حرام فما أسکر کثیره فقلیله حرام"؛الکافی، ج 6، ص 408، ح 4. "هر مسکری حرام است و هر آنچه زیادش مسکر باشد، مقدار کم آن نیز حرام است". و بالاخره حرمت خمر به جهت اسکار آن می‎باشد و این خود فساد است.