صفحه ۱۵۴

پیامبر اکرم (ص) برای احیای پیام های گذشته و ابلاغ معارف ژرف تر علمی و عملی، مبعوث گردید که متن پیام او قرآن کریم و شرح و بسط آن، سنت (قول، فعل و تقریر معصومان (ع" و برداشت کننده از آن دو، عقل صائب است که هر سه از حجت های قطعی خداوند می‎باشند.

البته در مواردی که متنی از قرآن و سنت در بین نباشد، چنانچه عقل به طور قطع حکمی نمود، یعنی حسن و قبح فعل یا ترک آن را ادراک نمود، آن ادراک، کشف از حکم شرعی می‎کند؛ و چنین حکمی از عقل نیز حجت خداوند خواهد بود. و در روایات از آن، تعبیر به پیامبر داخلی شده است.

مراد از قاعده معروف: "کلما حکم به العقل حکم به الشرع" نیز همین می‎باشد.

عدم تحریف در قرآن به آیه های قرآن اثبات نگردیده، بلکه از طرق دیگر ثابت شده است:

قرآن موجود به طریق متواتر به ما رسیده، و به اتفاق شیعه و سنی به آن چیزی افزوده نشده است. و اکثریت قریب به اتفاق نیز در عدم نقصان آن، توافق نظر دارند.

معارف قرآن چون موافق فطرت انسانی و عقل سلیم و ارتکاز عقلا می‎باشد، دائمی و ابدی خواهد بود. و آیات مربوط به شریعت نیز بیان گر احکام ابدی به عنوان قانون الهی است، گرچه ممکن است بعضی از احکام آن فعلا موضوع عینی و خارجی نداشته باشد.

معمولا احکام موقتی توسط سنت بیان گردیده است. معنای موقتی بودن، این است که موضوع بعضی احکام در تحولات اجتماعی مبدل به موضوع جدیدی شود که قهرا حکم جدید خواهد داشت.

و اما در رابطه با سنت پیامبر(ص) و اهل بیت او(ع)، هرچند روایات غیر صحیح یا جعلی زیادی وجود دارد و اکثرا شناخته شده و مشخص می‎باشند، ولی قابل انکار نیست که به مقدار قابل توجهی نیز روایات معتبر به ما رسیده است و تمیز صحیح و ضعیف و نیز برداشت مضمون صحیح از آن ها نیاز به خبرویت و ابزار ویژه ای دارد،

ناوبری کتاب