الف - اگر مرتکب عمل، گناه بودن عمل را نمی دانسته حد بر او جاری نمی شود.
ب - اگر شبهه ای در کار باشد حد جاری نمی گردد. از رسول خدا(ص) نقل شده است: "ادرأوا الحدود بالشبهات"؛وسائل الشیعة، ج 28، ص 47، ح 4. "حدود را به سبب شبهات دفع نمایید".
ج - اگر گناهکار پیش از دستگیری توبه کرده باشد حد از او ساقط میگردد.
د - در سرزمین دشمن حد بر کسی جاری نمی گردد. از امیرالمؤمنین (ع) نقل شده است: "لایقام علی أحد حد بارض العدو"؛همان، باب 10، ص 24، ح 1. "بر هیچ کس در زمین دشمن حد جاری نمی شود".
ه' - اگر حد از راه اقرار متهم ثابت شده امام مسلمین میتواند آن را ببخشد. و راه ثبوت گناه های جنسی نوعا اقرار است نه شهادت شهود.
و - اگر کسی در حال تهدید یا ترس یا زندان اقرار به گناه کرد اقرار او بی اعتبار است و حد جاری نمی شود. از امیرالمؤمنین (ع) نقل شده: "من أقر عند تجرید أو تخویف أو حبس أو تهدید فلاحد علیه"؛همان، ابواب سرقت، باب 7، ص 261، ح 2. "هرکس در حال لخت کردن او یا ترساندن یا حبس یا تهدید اقرار کند حد بر او نیست".
و در اصل سی و هشتم از قانون اساسی میخوانیم: "هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار یا کسب اطلاع ممنوع است. اجبار شخص به شهادت، اقرار یا سوگند مجاز نیست، و چنین شهادت و اقرار و سوگندی فاقد ارزش است. متجاوز از این اصل طبق قانون مجازات میشود". و لابد تصویب اصول قانون اساسی برای عمل کردن مسئولین و ملت بوده است نه فقط برای ثبت در کتاب قانون.
ز - در اجرای قوانین و حدود الهی همه یکسانند. در نامه امیرالمؤمنین (ع) به یکی از فرماندارانش که اموالی از بیت المال را به ناحق برداشته، بود آمده است:
"والله لو أن الحسن و الحسین فعلا مثل الذی فعلت ما کانت لهما عندی هوادة و لاظفرا
.jpg)
