آیت‌الله منتظری

3 - برخی از اشعار دیوان مرحوم آیت الله خمینی که در آن، مدح صوفی و درویش شده است، دست آویز برخی از بزرگان سلاسل تصوف شده است، و از طرفی موجب بدبینی بعضی نیز می‎باشد؛ وظیفه ما چیست ؟

جواب: 1 - اساسا تصوف و عرفان همانند بسیاری دیگر از دانش های بشری، دارای ادبیاتی خاص و زبانی ویژه می‎باشد، و تبیین مقاصد، معمولا به نحوی رمز گونه و سمبلیک است؛ و متصوفه فرق مختلفی هستند و بسا در روش های آنان به نظر ما عقاید و اعمال باطلی وجود داشته باشد، ولی این امر موجب انکار ضروری دین و خروج آنان از دین اسلام و امت اسلامی نمی باشد. و ترویج آنان اگر موجب تقویت عقاید و اعمال آنان باشد درست نیست. و تفصیل آن در نامه نمی گنجد.

و بهترین محک برای تشخیص سلامت عرفان، قرآن و برهان عقلی همراه با سیره عملی پیامبراکرم (ص) و عترت (ع) می‎باشد.

2 - اگر منظور از عشریه، واجبی شرعی غیر از زکات و خمس می‎باشد، ما دلیلی بر آن نداریم و از خمس و زکات شرعی نیز مجزی نیست. و زکات و خمس در صورت تحقق شرایط آن ها لازم است پرداخت شود.

3 - از جواب سؤال اول معلوم شد که در تصوف و عرفان، مقاصد به نحو رمز گونه و سمبلیک تبیین می‎شود، و چه بسا ظواهر کلمات مقصود نباشد.

عرفان نظری و عملی

(سؤال) نظر حضرت عالی درباره عرفان چیست ؟

جواب: عرفان نظری و عملی اگر در مبادی و مقدمات و اهداف خود با برهان عقلی و دلیل نقلی سازگار باشد، نه تنها مردود نیست، بلکه مقبول و مطلوب نیز می‎باشد.

ملاک شیعه بودن

(سؤال) آیا محبت اهل بیت (ع) به تنهایی برای شیعه بودن کافی است ؟