صفحه ۸۲

(169) هرگاه مادر بمیرد و جنین در رحم او زنده باشد - گرچه امید به زنده ماندن جنین نداشته باشند - باید جنین را از هر طرفی که احتمال سالم ماندن او بیشتر است بیرون آورند؛ و اگر فرقی نمی کند احتیاط واجب آن است که او را از طرف چپ بیرون آورند.

(170) سؤال: اگر در اثر تأخیر سزارین، جنین بمیرد یا آسیبی به مادر وارد شود یا در اثر سزارین نقصی بر یکی از آنها وارد گردد، چه کسی مسئول است ؟

جواب: اگر مرگ و آسیب به کسی مستند نباشد هیچ کس ضامن نیست؛ و اگر مستند به کسی باشد او ضامن است، مگر اینکه شرط عدم ضمان کرده باشد و تقصیر و کوتاهی هم در عمل مربوط به او نکرده باشد.

استفاده از باقیمانده های زایمان

(171) استفاده از باقیمانده های زایمانی - از قبیل جفت - متعلق به زائوست؛ ولی اگر او از آنها اعراض نماید، یا به صورت مجانی یا در مقابل دریافت عوض آنها را واگذار نماید، استفاده از آنها برای مصارف پزشکی جایز است.

تجویز دارو در زمان بارداری و شیردهی

(172) تجویز داروهایی که برای جنین خانمهای باردار یا نوزاد خانمهای شیرده ضرر دارد، جایز نیست؛ مگر اینکه جان خود مادر در خطر باشد.

(173) سؤال: اگر پزشک به خاطر گستردگی موضوع نداند و یا فراموش کرده باشد که دارو یا روش تشخیص وی برای خانمهای باردار یا شیرده مضر است، مسئولیت پزشک در صورت ایجاد عارضه در جنین یا مادر در چه حد است ؟

جواب: اگر پزشک توجه به جهل خود داشته باشد حق مداوا ندارد؛ و اگر جهل مرکب داشته باشد یا اینکه فراموشی عارض شده باشد با شرط عدم ضمان مسئول نیست؛ و در هرحال باید در معاینه و معالجه، مسامحه و سهل انگاری نداشته باشد.

(174) سؤال: با توجه به اینکه بارداری در هفته های اول از روی ظواهر و گاه با

ناوبری کتاب