آیت‌الله منتظری

که در بیابانها و قبرستانها می‎یابیم و یا به وسیله عملیات حفاری شهرداریها در سطح خاک ظاهر می‎شوند مدتی جهت آموزش استفاده کنیم و بعد از اتمام کار به یک مرکز آموزشی هدیه نماییم و یا دفن کنیم ؟

جواب: اگر ثابت شود که استخوان جسد کافر است مانع ندارد؛ ولی اگر استخوان جسد مسلمان است جایز نیست و باید دوباره دفن شود، مگر اینکه حفظ جان مسلمان - هرچند در آینده - متوقف بر استفاده از این استخوان باشد.

(157) تشریح بدن کسی که دچار مرگ مغزی شده ولی قلب او هنوز از کار نیفتاده است، چه حکمی دارد؟

جواب: اگر صدق کند که مرده است حکم سایر اموات را دارد.

تماس با جسد

(158) تشریح جسد مسلمان - در مواردی که جایز است - اگر پس از تغسیل میت باشد، تماس با جسد او موجب غسل مس میت نمی شود؛ و اگر میت را غسل نداده باشند، تماس با جسد او در هنگام تشریح، موجب وجوب غسل مس میت می‎گردد.

پرداخت دیه

(159) در مواردی که حفظ جان مسلمانان متوقف بر تشریح بدن مسلمان باشد، بنابر احتیاط دیه آن را پرداخت نمایند؛ و اگر میت مسلمان را بدون مجوز شرعی تشریح نمایند، برای قطع اعضای او دیه واجب می‎شود.

(160) دیه قطع اعضای میت مسلمان مانند دیه جنین کاملی است که روح در آن دمیده نشده باشد؛ پس اگر جنازه مسلمانی را سر ببرند یا شکمش را پاره کنند یا کار دیگری را انجام دهند که اگر زنده بود به جهت آن می‎مرد، باید یکصد مثقال شرعی طلای سکه دار - یعنی ‏345/6 گرم طلای سکه دار - بدهند؛ و دیه بریدن اعضای او به نسبت دیه خود اوست؛ بنابراین دیه بریدن هر دست یا هر پا پنجاه مثقال شرعی طلا، و دیه بریدن هر انگشت ده مثقال شرعی طلا می‎باشد.