جواب: بستگی به تشخیص پزشک دارد که هر یک از دو راه را بهتر و به مصلحت بیمار بداند آن را انتخاب کند؛ و با اعلام به مریض یا ولی او و شرط عدم ضمان، ضامن نیست.
(109) سؤال: در برخی بیماریها طبق روش معمول که اجرای آن طبق علوم روز ضروری است یک یا چند دارو به کار برده میشود و در صورت عدم تأثیر، داروهای دیگری به کار برده میشود تا بلکه یکی از آنها اثر کند؛ با توجه به اینکه این داروها از یک طرف در افراد مختلف همگی مؤثر نیستند و ممکن است در شخصی درمانهای اولیه و در شخص دیگری درمانهای دیگر مؤثر باشد، و از طرف دیگر هر یک از داروها دارای عوارض خاصی هستند؛ آیا پزشک معالج در قبال هزینه اضافه یا عوارض داروها مسئول است ؟
جواب: در فرض مذکور اگر پزشک کوتاهی نکند و با دقت کامل بیمار را به وسیله داروها مداوا نماید، با شرط عدم ضمان ضامن نمی باشد.
(110) سؤال: اگر پزشک به خاطر فراموشی انواع و علایم بیماریها (به خاطر گستردگی موضوع) نوع بیماری را تشخیص ندهد و نداند داروی مناسب چیست و در نتیجه اصلا دارویی تجویز نکند در صورتی که بیماری تشدید و یا منجر به مرگ گردد، این پزشک تا چه حدی مسئول است ؟ (در صورتی که امکان ارجاع به متخصص دیگری هم نباشد).
جواب: اگر پزشک علایم بیماری یا داروها را فراموش کرده و نمی تواند تشخیص دهد حق معالجه ندارد و مسئولیتی هم ندارد؛ ولی اگر علایم بیماری در بین چند مرض مشترک باشد و مرض فعلا قابل تشخیص نباشد و نیاز به مصرف چند نوع دارو داشته باشد تا یکی مؤثر واقع شود (بدون اینکه داروها و علایم بیماری را فراموش کرده باشد) در این صورت که دسترسی به پزشک متخصص نیست میتواند با شرط عدم ضمان مداوا نماید؛ و با احتمال نجات جان بیمار، اقدام لازم است؛ و با شرط عدم ضمان مدیون نمی باشد.
(111) سؤال: اگر داروها نه برای نجات جان بیمار بلکه جهت تسکین و مداوای بیماریهایی که باعث آزار بیمار میشوند (مثل تب، خارش، درد، زخم و...) مصرف