جواب: اگر آسیب عرفا مستند به پزشک باشد ضامن است.
(87) سؤال: در مواردی برای درمان بیمار، پزشک ناچار به ایراد لطمه ای دیگر به بیمار میشود، به عنوان مثال برای احیای قلب بیمار سکته کرده ماساژ میدهد که منجر به شکستن دنده ها میشود، یا برای تحریک رفلکس بیمار به او سیلی میزند و پرده گوشش پاره میشود؛ آیا در موارد مشابه فوق پزشک ضامن است ؟
جواب: با عدم امکان اخذ برائت و توقف معالجه بر آن و اکتفا به مقدار ضرورت ضامن نیست (ما علی المحسنین من سبیل).
(88) سؤال: آیا طبیب میتواند ضمن انعقاد قرارداد معالجه با بیمار، سلب هرگونه مسئولیت شرعی از خود نسبت به آسیبهای احتمالی که در ضمن معالجه ممکن است پیش بیاید بنماید تا هیچ گونه ضمانی به عهده وی یا عاقله وی نباشد؟
جواب: در مقام معالجه اگر به جهت مسامحه یا اشتباه خطری پیش آید طبیب ضامن است، ولی اگر طبیب دقت عمل را رعایت و اشتباهی هم پیش نیاید و در عین حال معالجه مفید واقع نشود، طبیب ضامن نیست؛ و اگر مسامحه نکند ولی نسبت به اشتباه از خود سلب مسئولیت کند و طرف راضی شود باز ضامن نیست.
(89) سؤال: به طور کلی اگر پزشک قبل از انجام هر عملی به بیمار یا ولی او (اگر بیمار بالغ یا عاقل نباشد) متذکر شود که این روشها از یک طرف ممکن است بی فایده باشد و وقت و مال او را به هدر دهد و از طرف دیگر ممکن است عوارض متفاوتی برای او داشته باشد، و بدین ترتیب با ذکر این مطالب، پزشک قبل از هر گونه معاینه و درمانی از خود کاملا در قبال خسارات و عوارض احتمالی سلب مسئولیت کند و بیمار چه از روی ناچاری و چه از روی تمایل واقعی یا ظاهری این شرط را قبول نماید، در صورت اشتباه سهوی پزشک آیا او نسبت به هزینه ها و عوارض ناشی از اشتباه خود مسئول است ؟ در صورتی که وی حداکثر تلاش خود را نیز بکند چطور؟
جواب: اگر در معاینه و معالجه به هیچ وجه تقصیر و کوتاهی و مسامحه نکرده باشد و شرط عدم ضمان حتی در صورت سهو و نسیان کرده باشد ضامن نیست.
(90) سؤال: اگر بدانیم یا احتمال قوی بدهیم یک بیمار در اثر بیماری (مثل برخی سرطانها) به زودی خواهد مرد، آیا مجازیم فقط برای افزایش طول عمر وی
.jpg)
