دارد - باید روزه واجب را بگیرد؛ به شرط آنکه در واقع هم ضرر نداشته باشد؛ و کسی که یقین یاگمان و یا احتمال موجهی که موجب ترس باشد دارد که روزه برای او ضرر دارد - گرچه پزشک بگوید ضرر ندارد - نباید روزه بگیرد؛ و اگر روزه بگیرد صحیح نیست، مگر اینکه قصد قربت از او محقق شود و معلوم شود ضرر نداشته است.
(417) اگر انسان مردد باشد که روزه برای او ضرر دارد یا نه و پزشک حاذق که گفته او وثوق آور باشد نظر دهد، نظر پزشک برای او حجت میباشد.
(418) در مورد ضررداشتن روزه یا استعمال آب اگر بیمار خود اهل تشخیص باشد، تشخیص او بر نظر پزشک مقدم است؛ ولی چنانچه خود بیمار نتوانست تشخیص دهد باید طبق نظر پزشک مورد اعتماد عمل نماید.
(419) سؤال: آیا توصیه پزشک به پرستار مبنی بر ضررداشتن روزه و یا حرکت اعضا و استعمال آب برای وضو و نماز برای بیمار از نظر شرعی مجوز محسوب میشود؟
جواب: اگر مورد اطمینان باشند و توصیه آنان ایجاد خوف ضرر در بیمار میکند باید ترتیب اثر دهند.
(420) سؤال: در برخی بیماریها - مثل نارسایی کلیه - با اطمینان میتوان به بیمار توصیه نمود که روزه نگیرد، اما در بسیاری از موارد پزشک به علتهای مختلف واقعا نمی داند روزه را به بیمار توصیه کند یا خیر؛ در این صورت وظیفه پزشک چیست ؟
جواب: پزشک در فرض سؤال حق ندارد برای بیمار تعیین وظیفه کند؛ بلکه فقط میتواند چند درصد احتمال ضرری که میدهد به بیمار بگوید و خود بیمار به ضمیمه تجربه سابق و قراین دیگر اگر احتمال عقلایی بدهد که موجب خوف ضرر روزه باشد، روزه نگیرد.
حالات بیماری
(421) اگر در ماه رمضان پیش از اذان صبح نیت کند و بیهوش شود و در بین روز به هوش آید، بنابر احتیاط واجب روزه آن روز را تمام کند؛ و اگر تمام نکرد قضای آن را بجا آورد؛ و اگر نیت نکرده باشد، چنانچه بعد از ظهر به هوش آید، روزه بر او