آیت‌الله منتظری

(328) انجام آزمایشهای پزشکی و دارویی بر روی حیوانات جایز است؛ به شرط آنکه موجب اذیت و شکنجه آنها نشود.

(329) اگر در ضمن آزمایش تشخیص دهد که ادامه تحقیقات برای داوطلب ضرر جانی دارد یا سلامت او را به خطر می‎افکند، باید بلافاصله آزمایشها را متوقف نماید.

(330) در صورتی که حفظ جان یا معالجه بیمار مستلزم آن باشد که آزمایشهایی به لحاظ طبی و دارویی بر روی او انجام شود تا نوع بیماری دقیقا شناخته شود و درمان آن معلوم گردد، انجام این آزمایشها بر روی خود بیمار جایز است، هرچند که ضرر داشته باشد؛ اما این ضرر باید کمتر از ضرری باشد که در صورت عدم انجام آزمایشها متوجه بیمار می‎شود.

(331) رضایت بیمار و اجازه او برای آزمایشهای تحقیقاتی شرط است، هرچند آن دارو کاملا بی ضرر باشد؛ و در این جهت فرقی بین مسلمان و کافر و اسیران و محکومان به اعدام و... نیست. بنابراین نمی توان کافر یا محکومان یا اسرای جنگی را مجبور به پذیرفتن آزمایش کرد یا بدون اجازه آنها آزمایش را انجام داد.

(332) سؤال: آزمایش و پژوهش روی افراد چه حکمی دارد؟ آیا می‎توان از انسانها برای آزمایش داروها استفاده کرد؟ برای مثال معمول است که در آزمایش داروها از گروه شاهد (گروه سالم) استفاده می‎کنند و برخی می‎گویند اگر اثر داروی مورد مطالعه مشخص نباشد می‎توان گروه شاهد را انتخاب کرد ولی در مواردی که اثر درمانی داروی مورد مطالعه حتمی است و یا عدم تجویز آن سبب خطراتی می‎شود تعیین گروه شاهد صحیح نیست. نظر شما چیست ؟ مثال دیگر: آیا از نظر اخلاقی تجویز دارونما اشکال ندارد؟ برخی می‎گویند استفاده از داروی کاملا بی اثر (Placebo) اشکال دارد و در مقایسه یک دارو باید آن را با داروی قدیمی مقایسه کرد ولی اگر داروی قدیمی موجود نباشد می‎توان از دارونما استفاده کرد، البته دارونمای کاملا بی اثر مثل تزریق مایع نمکی داخل رگ به جای دارو آیا بیماران چنین مسأله ای را می‎پذیرند؟ بیماری که به بیمارستان مراجعه می‎کند برای درمان است نه برای آزمایش، و پیداشدن افراد