جواب: در حال حیات اگر خطر جانی در کار نباشد اشکال ندارد، و نسبت به بعد از وفات در مفروض سؤال اشکال ندارد.
(299) خرید و فروش موی انسان جایز است.
دیه در پیوند اعضاء
(300) در مواردی که قطع و پیوند عضوی از اعضای مسلمان (یا اهل ذمه) جایز باشد، بنابر احتیاط دیه آن را بپردازند؛ و اینکه دیه بر قطع کننده باشد یا بیمار محل اشکال است؛ ولی پزشک میتواند با بیمار قرار بگذارد که دیه را خود بیمار بپردازد؛ و اگر میت در زمان حیات خود برای قطع عضوش اجازه مخصوص داده باشد، قطع آن عضو دیه ندارد؛ و اگر در زمان حیات با توافق صاحب عضو باشد در صورتی که تبرعا اهدا کرده باشد دیه ندارد؛ و اگر مصالحه به مقدار دیه یا کمتر و یا بیشتر کرده باشد باید طبق مصالحه عمل شود و اضافه بر آن دیه ندارد.
(301) برداشتن عضو از شخص زنده بدون اجازه او علاوه بر اینکه معصیت است قصاص یا دیه نیز دارد.
(302) سؤال: در مواردی که نجات جان بیمار مسلمانی وابسته به پیوند یک یا چند عضو از شخص دیگری باشد، اگر جسدی مجهول الهویه که اعضای قابل پیوندی دارد در دسترس باشد، آیا میتوان این اعضا را به بیماری که محتاج است پیوند زد؟
جواب: مجهول الهویه در کشورهای اسلامی حکم مسلمان، و در کشورهای غیر اسلامی حکم غیر مسلمان را دارد؛ و در فرض اول اگر نجات جان بیمار مسلمانی متوقف بر آن باشد اشکال ندارد، ولی بنابر احتیاط دیه عضو را بپردازند.
(303) سؤال: طبق آمار سازمان بهشت زهرا به طور متوسط 3500 نفر در سال به علت سکته مغزی، خونریزی و یا ضربه مغزی فوت مینمایند؛ از نظر پزشکی کلیه این افراد قابل پیوند به بیماران دیالیزی دردمند است، آیا قطع کلیه این افراد برای پیوند به بیماران دیالیزی در صورت رضایت وابستگان یا وصیت میت جایز است ؟ و در صورت قطع، دیه تعلق میگیرد یا خیر؟