ه: آیا در موارد جواز قطع اعضا، دیه ثابت است یا ساقط میشود؟ و: در صورت ثبوت دیه، پرداخت آن بر عهده کیست ؟ پزشک یا بیمار؟ ز: موارد مصرف دیه مذکور کدام است ؟
جواب: اگر صدق کند که شخص مذکور مرده است و احتمال برگشت در بین نیست حکم آن حکم سایر اموات است، و احکام آن در فصل نهم گذشت، و اجازه ولی لازم نیست؛ و بنابر احتیاط واجب دیه آن پرداخت شود و به مصرف خیرات برای میت برسد.
(267) سؤال: شرعا مرگ چه موقع واقع میشود؟ آیا مرگ مغزی کاشف از مرگ میباشد؟ چه آثار حقوقی و شرعی بعد از مرگ مغزی بر آسیب دیده و وارث وی مترتب است ؟
جواب: حیات و مرگ دو موضوع عرفی است. ملاک صدق موت است بدین گونه که مظاهر حیات و آثار آن به طور کلی منتفی شده باشد و احتمال و زمینه رجوع آن نیز در بین نباشد؛ و در صورت شک باید احتیاط شود.
(268) سؤال: تعریف مرگ چیست ؟ آیا نداشتن امواج مغزی دال بر مرگ میباشد یا نداشتن امواج قلبی ؟ با توجه به اینکه ممکن است امواج مغزی وجود نداشته باشد ولی قلب شخص با کمک دستگاههای مصنوعی فعالیت داشته باشد.
جواب: همان گونه که گفته شد ملاک در حیات و مرگ حکم عرف اهل خبره است.
(269) سؤال: بیماران مرگ مغزی در علم پزشکی اشخاصی هستند که دچار توقف تمامی فعالیت های شناخته شده مغزی شده اند ولکن قلب و بعضی از ارگانهای دیگر بدن به کار خود ادامه میدهند؛ تنفس در این بیماران متوقف میشود و با استفاده از دستگاه تنفس دهنده (اسپیراتور) میتوان تنفس را برقرار کرد. تمامی این گونه بیماران در فاصله زمانی چند ساعت یا بیشتر در نهایت دچار ایست قلبی و مرگ خواهند شد؛ با توجه به فروض ذیل آیا میتوان این گونه بیماران را از دستگاه تنفس دهنده جدا نمود؟
الف: هزینه های سنگین دستگاههای تنفس دهنده