ب: اگر فرض شود که مسلوب الاختیار گردد (که بعید است) معصیت محسوب نمی گردد.
ج: اگر فعل به او مستند باشد ضامن دیه میباشد.
الزام به جلوگیری
(218) اگر حکومت صالح احیانا مصلحت جامعه را در کنترل و تنظیم خانواده تشخیص دهد، تشویق جامعه نسبت به آن با راهنمایی راههای حلال و منع از راههای حرام - مانند سقط کردن جنین - مانعی ندارد؛ ولی الزام افراد به محدود نمودن نسل مشکل است.
(219) سؤال: به طور کلی در صورت تزاحم بین کثرت کمی مسلمانان با کثرت کیفی آنان از جهت آموزش، سلامت، ایمان و تربیت و...، آیا با توجه به ادله ای که کثرت فرزند را مطلوب شمرده است، کدام یک مقدم است ؟
جواب: موارد بر حسب زمانها و مکانها، مختلف است.