صفحه ۹۸

جهان آخرت عالمی قراردارد که آن را "برزخ" گویند، این کلمه در اصل به چیزی گفته می‎شود که به عنوان واسطه بین دو چیز قرار می‎گیرد، البته سخن قرآن درباره عالم برزخ به آن اندازه ای که درباره اصل قیامت و جهان آخرت صحبت می‎کند نیست، به همین جهت خصوصیات و جزئیات عالم برزخ به خوبی برای ما روشن نیست، اما از میان سخنهای مطرح شده به دست می‎آید که کفار طغیانگری همچون فرعون و یارانش در جهان برزخ دچار عذاب گشته و به عکس مؤمنان عالی مقامی همچون شهیدان در جهان برزخ که فاصله بین دنیا و آخرت است نزد پروردگار متعال دارای نعمت و روزی برزخی هستند.

بنابراین اصل وجود عالم برزخ مسلم است، آنچه مورد بحث است چگونگی زندگی برزخی است که درباره آن نظرها و تصویرهای گوناگونی ارائه شده است که به یک مورد آن اشاره می‎کنیم و آن این که: روح انسان پس از پایان زندگی در این جهان در بدنهای لطیفی قرار می‎گیرد، همان طور که در عالم رؤیا و خواب ما دارای بدنهائی هستیم که با آنها راه می‎رویم و مسافرت می‎نمائیم اما بدن مادی و جسم ما در رختخواب بدون فعالیت به استراحت پرداخته است؛ بدن برزخی بسیاری از خواص این بدن مادی را که در دنیا با آن زندگی می‎کنیم ندارد ولی کاملا شبیه به آن است و روی همین حساب به آن "قالب مثالی" یا "بدن مثالی" می‎گویند. همان گونه که انسان در حالت خواب با مشاهده نعمت ها و زیبائی ها و خواسته هایش به راستی لذت می‎برد، و با دیدن مناظر هولناک دچار ترس و عذاب می‎گردد به طوری که گاهی در خواب فریاد می‎زند، همین طور با بدنهای مثالی است که در عالم برزخ مجرمان طغیانگر دچار عذاب گشته و شهیدان و صالحان از نعمت های الهی بهره می‎برند. در حدیثی از امام سجاد(ع) آمده است: "قبر باغی از باغهای بهشت یا گودالی از گودالهای جهنم است." و امام صادق (ع) در این باره می‎فرماید: "برزخ همان عالم قبر است که پاداش و کیفر میان دنیا و آخرت است...".

بحثهای زیادی در زمینه معاد وجود دارد؛ مثل مسائل مربوط به نامه اعمال، بحث درباره بهشت و دوزخ، علائم قیامت، حوادث قیامت، شفاعت پیامبراکرم (ص) و ائمه اطهار(ع) و دیگر صالحان نسبت به بعضی از افراد خطاکار، صراط و... که فرصت پرداختن به آنها وجود ندارد. ان شاءالله در بخش دوم این گفتارها به بیان مباحث اخلاقی خواهیم پرداخت.

ناوبری کتاب