آیت‌الله منتظری

پرسش و پاسخ

س: قسم خوردن در هنگام دادوستد چه حکمی دارد؟

ج: اگر قسم راست باشد مکروه، و اگر دروغ باشد حرام است.

س: آیا خرید و فروش چیزهایی که نجس شده است جایز است ؟

ج: اگر آب کشیدن آن چیز ممکن است - مثل ظرف نجس - خرید و فروش آن اشکالی ندارد، ولی بنابر احتیاط واجب باید نجس بودن آن را به خریدار بگوید؛ و اگر آب کشیدن آن چیز امکان ندارد و بخواهند از آن چیز در خوردن استفاده نمایند - مثل این که روغن و مانند آن نجس شده باشد - در این صورت معامله باطل و حرام است، و اگر بخواهند از آن چیز در کاری که پاک بودن شرط آن نیست استفاده نمایند - مانند بنزین یا نفت نجس برای سوخت ماشین یا بخاری - در این صورت دادوستد اشکال ندارد، ولی بنابر احتیاط به خریدار نجس بودن آن را اطلاع دهند.

س: فروش اعضای بدن مثل کلیه برای پیوند به دیگری چه حکمی دارد؟

ج: در صورتی که ضرر قابل توجهی برای فرد فروشنده نداشته باشد مانعی ندارد.

س: خرید و فروش اشیایی چون ویدئو و گیرنده ماهواره که زمینه استفاده حرام را نیز دارند چه حکمی دارد؟

ج: حکم این قبیل کالاها همچون سایر وسایل سمعی و بصری است؛ یعنی چنانچه دادوستد به انگیزه استفاده حرام باشد جایز نیست، ولی اگر برای استفاده حلال باشد مانعی ندارد.

س: فروشنده و خریدار چه شرایطی باید داشته باشند؟

ج: باید بالغ و عاقل بوده و سفیه - یعنی کسی که دارایی خود را در کارهای بیهوده صرف می‎کند و کارهای او در نظر مردم عاقلانه نیست - نباشند و همچنین باید انگیزه جدی آنها دادوستد باشد، پس اگر به شوخی بگوید کالای خود را فروختم معامله ای صورت نمی گیرد.

س: اگر کسی خریدار یا فروشنده را مجبور به دادوستد نماید، معامله انجام گرفته چه حکمی دارد؟