آیت‌الله منتظری

همگی آنچه در دست داشته بر زمین گذاشته و با جان و دل به سخنان ایشان گوش فرا می‎دادند. سپس می‎فرمود: از خداوند طلب خیر نمایید و با آسان گرفتن کار بر مردم برکت بجویید، به خریداران نزدیک شده و حلم و بردباری را زینت کار خود قرار دهید، از سوگند پرهیز نموده و از دروغ اجتناب نمایید، از ظلم خودداری نموده و حق مظلومان را بگیرید، به رباخواری نزدیک نشده و کم فروشی ننمایید، از اشیاء مردم چیزی کم نگذاشته و در زمین فساد نکنید. و بدین ترتیب در بازارهای کوفه گردش می‎کرد و سپس برای دادخواهی مردم به محل کارش برمی گشت مصدر گذشته، باب 2، حدیث 1، ص 383.".

دادوستدهای باطل

در چند مورد معامله باطل است که عبارتند از:

1 - خرید و فروش چیزی که از نظر شرع نجس می‎باشد و از آن استفاده حرام می‎شود مانند شراب. و در صورتی که از چیز نجس برای کار صحیحی استفاده شود مثل خون برای تزریق بیماران یا تبدیل مردار به کود خرید و فروش آن اشکالی ندارد.

2 - خرید و فروش چیزی که از راه نامشروع مثلا از راه دزدی یا قمار به دست آمده است.

3 - خرید و فروش چیزهایی که ارزش ندارند مثل یک پرکاه، پشه و مانند آن.

4 - دادوستد چیزهایی که از آنها فقط در راه حرام استفاده می‎شود مانند ابزار قمار.

5 - خرید و فروشی که در آن ربا وجود داشته باشد؛ مثلا کالایی را در برابر مقداری اضافه از همان کالا دادوستد نمایند، به این صورت که پنج کیلو برنج را در مقابل شش کیلو برنج بفروشند.

6 - خرید و فروشی که همراه با "غش" باشد؛ یعنی کالای نامرغوب با کالای مرغوب به گونه ای آمیخته گردیده است که قابل تشخیص نیست، مانند مخلوط کردن روغن نباتی با روغن حیوانی اعلا.