صفحه ۳۲۱

ج: انسان حق دارد از خود و آنها دفاع کند ولی با رعایت مراتب یعنی تا وقتی می‎شود از راه های خفیف وارد شود دست به کارهای خشن نزند.

س: اگر انسان به گمان این که شخصی قصد هجوم به جان یا مال یا ناموس وی را دارد در مقام دفاع خسارتی به آن شخص وارد کند ولی بعدا متوجه شود که گمانش اشتباه بوده وظیفه اش چیست ؟

ج: باید خسارتی را که به او وارد کرده جبران نماید ولی گناهکار نیست.

س: در صورتی که حیوان درنده ای که مال دیگری است به انسان حمله نماید آیا می‎توان در مقام دفاع از خود خسارتی به آن حیوان وارد ساخت ؟

ج: در صورتی که راه دیگری برای در امان ماندن از حمله او وجود ندارد وارد نمودن خسارت مانعی ندارد و در این صورت ضامن خسارت نمی باشد.

امر به معروف و نهی از منکر نظارتی همگانی

"معروف" در لغت به معنای شناخته شده و "منکر" به معنای ناشناس است و به این ترتیب کارهایی که به حکم شرع یا عقل کارهای نیک شمرده می‎شود، چه واجب باشند چه مستحب، از امور شناخته شده و کارهای زشت و ناپسند چه حرام و چه مکروه از امور ناشناس نزد فطرت پاک آدمی بشمار می‎آیند.

یکی از واجبات مهم دین اسلام امر به معروف و نهی از منکر است؛ بدین معنا که همه مسلمانان باید نسبت به یکدیگر احساس وظیفه نموده و خود را در برابر کارهای دیگران مسئول دانسته و با نظارت و مراقبت همگانی دیگران را به کارهای نیک دعوت نموده و از کارهای بد باز دارند؛ چرا که هر گناه فردی ممکن است به صورت یک گناه اجتماعی در آمده و زیانش متوجه همه افراد جامعه گردد.

فرد گناهکار در میان مردم همانند کسی است که با جمعی سوارکشتی شده و هنگامی که کشتی در وسط دریا قرار می‎گیرد با وسیله ای چون تبر مشغول سوراخ کردن جایی که خود بر آن نشسته می‎گردد و وقتی به او اعتراض شود در جواب می‎گوید: من در سهم خود تصرف می‎کنم و جایی را که خود بر آن نشسته ام سوراخ می‎کنم؛ در اینجا اگر دیگران او را از این کار خطرناک باز ندارند

ناوبری کتاب