آیت‌الله منتظری

گفتار پانزدهم: احکام شک و تردید

ممکن است نمازگزار با یکی از شکها و تردیدهای زیر روبرو گردد:

الف - در اصل بجا آوردن نماز شک نماید، مثلا نمی داند نماز ظهرش را خوانده است یا خیر.

ب - در بجا آوردن جزء یا اجزایی از نماز دچار تردید شود، مثلا شک کند آیا حمد و سوره را خوانده است یا خیر.

ج - بجا آوردن اصل نماز یا جزء را می‎داند، اما نمی داند که آن را صحیح بجا آورده است یا خیر.

د - در مقدار عمل انجام شده شک و تردید دارد، مثلا نمی داند دو رکعت نماز خوانده یا سه رکعت و همچنین دو مرتبه تسبیحات اربعه گفته یا سه مرتبه.

بعضی از این تردیدها در اثناء نماز و برخی دیگر بعد از تمام شدن نماز یا بعد از تمام شدن وقت نماز می‎باشد.

در اینجا به طور اختصار به بیان احکام پاره ای از این تردیدها می‎پردازیم. به طور کلی شکیات نماز به سه قسم زیر تقسیم می‎گردد:

قسم اول: شکهایی که نماز را باطل می‎کنند که عبارتند از:

1 - شک در شماره رکعتهای نماز واجب دو رکعتی؛ مانند نماز صبح، نماز جمعه و نماز مسافر.