صفحه ۱۴۵

گفتار نهم: اخلاص و خودنمائی

استاد: یکی از آفتهائی که ارزش کار انسان را از بین برده و اثر کمال بخشی آن را خنثی می‎کند خودنمائی و ریاکاری است. "ریا" یعنی انجام عمل همراه با قصد غیر خالص؛ این خصلت ناپسند در همه کارهای انسان، چه فردی و چه اجتماعی، اثر منفی و نامطلوب گذاشته و آنها را بی خاصیت و بی روح می‎گرداند. در مقابل این صفت زشت "اخلاص" که به معنی خلوص نیت و پاکی آن در انجام عمل است قرار دارد؛ به عنوان نمونه گاهی انسان هدفی از انجام دادن عبادت جز رضایت خداوند متعال و اطاعت و شکرگزاری به درگاه او ندارد که در اینجا عمل خالصانه و با نیت پاک انجام می‎گردد، اما گاهی هدفش فریب مردم و نشان دادن این اعمال به آنهاست که به این فرد ریاکار و خودنما گویند. انسان خودنما سعی در آراسته کردن ظاهر خود نموده اما باطنش درهم ریخته و ناپاک است، ذره ای از حقیقت در وجود او قرار ندارد ولی خود را به شکل و قیافه انسانهای خیرخواه، دیندار و خدمتگزار مردم در می‎آورد، و به قول مولوی:

ظاهرت چون بوذر و سلمان بود ____ باطنت، همچون ابوسفیان بود
ظاهرت چون گور کافر پر حلل حلل: جمع حله؛ جامه های بلند و نو. ____ و اندرون قهر خدا عزوجل

ناوبری کتاب