آیت‌الله منتظری

گفتار هفتم: تواضع و تکبر

استاد: از قرآن کریم و سخنان معصومین (ع) به دست می‎آید که اولین گناه و نافرمانی که انجام گرفت تکبر و غرور بود، خداوند به فرشتگان دستور داد که به خاطر آفرینش انسان کرنش و سجده نمایند، همه اطاعت فرمان نمودند مگر "عزازیل" که به "ابلیس" و "شیطان" معروف است؛ در حقیقت روح تکبر و خود بزرگ بینی او را جزء افراد نافرمان قرار داد.

او می‎گفت من از آتش آفریده شده ام و انسان از خاک و گل، پس مقام و موقعیت من بالاتر از اوست. به واسطه این گناه او از درگاه حق رانده شد. پس بر همه ما لازم است که با درس گرفتن از عاقبت ابلیس روح سرکشی و غرور را در خود از بین برده و خود را به زیور تواضع و فروتنی مزین نمائیم؛ چرا که تکبر و خود بزرگ بینی شایسته فرزندان آدم نیست و از صفات و روحیات شیطانی است.

حضرت علی (ع) در خطبه قاصعه نهج البلاغة به هنگام نکوهش کبر و غرور چنین می‎گوید: "پند و عبرت گیرید از آنچه خداوند با ابلیس رفتار کرد، در آن هنگام که اعمال و عبادات طولانی خود را که شش هزار سال بندگی خدا کرده بود... به خاطر ساعتی تکبر ورزیدن بر باد داد. با این حال چه کسی بعد از ابلیس می‎تواند از کیفر