آیت‌الله منتظری

1 - مقصود روشهای زندگی باشد؛ یعنی کسانی که در زندگی خود پاک و پاکیزه هستند و از حرام پرهیز و دوری می‎کنند.

2 - مقصود مذهب ها و روشهای فقهی و کلامی و... باشد. به این معنا که در روشهای فقهی و کلامی خود به اهل بیت (ع) تمسک می‎کنند و اهل تنزه می‎باشند؛ در مقابل دیگران که به قیاس و استحسان عمل می‎کردند و به اصطلاح خود اجتهاد کرده و از اهل بیت (ع) فاصله گرفتند.زندگانی و شخصیت شیخ انصاری 1، ص 88 (چاپ 1380 قمری مطابق 1339 ش).

اجتهاد پسندیده و ناپسند

مرحوم آیت الله بروجردی (ره) اصرار داشتند که مقصود از روایاتی که در مذمت و نکوهش اجتهاد وارد شده است اجتهاد بی مبنا و اصول است که بر اساس قیاس و استحسانات ظنی باشد؛سوره حدید (57)، آیه 20. یعنی همان اجتهادی که اهل سنت بر مبنای روایتی که از پیامبراکرم (ص) نقل و تفسیر می‎کنند دارند. مطابق این روایت وقتی که پیامبراکرم (ص) خواستند معاذ بن جبل را به یمن بفرستند، از او سؤال می‎کنند به یمن که رفتی بر اساس چه چیزی قضاوت می‎کنی ؟ معاذ گفت: بر اساس کتاب خدا. پیامبر(ص) فرمودند: اگر در یک مسأله ای از کتاب خدا مطلبی نیافتی چه می‎کنی ؟ معاذ پاسخ داد: به سنت پیامبر خدا(ص) عمل می‎کنم. باز حضرت سؤال کردند که اگر از سنت پیامبر(ص) نیز در آن مورد چیزی ندانی به چه تمسک می‎کنی ؟ معاذ گفت: اجتهاد می‎کنم و به رأی خود عمل می‎نمایم. اجتهادی که اهل سنت و عامه دارند و اجتهاد در روایت مذکور را نیز به آن معنا می‎کنند این است که به قیاس و استحسانات ظنی عمل می‎کنند، و مدرکشان نیز همین روایتی است که نقل می‎کنند.