آیت‌الله منتظری

تسلطی بر انسانها داشته باشد. البته شیطان دارای جسم خاکی طبیعی نیست که با چشم دیده شود، برای این که او از آتش و جسمی لطیف خلق شده (فازلهما الشیطان عنها فاخرجهما مما کانا فیه )؛ سوره بقره (2)، آیه 36. و همراه ملائکه بوده است.

امیرالمؤمنین (ع) در خطبه قاصعه (و لا غوینهم أجمعین ‏ الا عبادک منهم المخلصین )؛ سوره حجر (15)، آیات 39 و 40. می‎فرماید: وقتی خداوند ابلیس را که همراه و همگام با فرشتگان بوده به خاطر یک ساعت تکبر به سقوط کشانده، پس شما را به طریق أولی به خاطر تکبرتان ساقط می‎نماید. بنابراین شیطان به گونه ای جزء ملائکه یعنی همگام و همراه با آنها بوده است. افزون بر این قرآن کریم هم می‎فرماید: (فسجدوا الا ابلیس ) .(قال أنا خیر منه خلقتنی من نار و خلقته من طین )؛ سوره اعراف (7)، آیه 12. پس ابلیس در ردیف ملائکه بوده است. به عبارتی ملائکه هم به اعتبار معنای لغوی - نه مرتبه وجودی - از "جن" هستند؛ یعنی پوشیده و پنهان می‎باشند. برای این که کلمه "جن" به معنای "ستر" است. "مجنون" را هم به لحاظ این که عقلش پوشیده است مجنون می‎گویند. سپر را هم که تعبیر به "جنة" می‎کنند به خاطر این است که یک نوع پوشش جنگی است و انسان را از خطر در صحنه نبرد حفظ می‎کند. به "جنین" هم به لحاظ این که در شکم مادر پوشیده است جنین گفته می‎شود. پس "جن" به معنای موجودات پوشیده ای است که با چشم دیده نمی شوند. البته بر اساس روایات، ملائکه از نور آفریده شده اند در صورتی که اجنه از آتش آفریده شده اند.

دشمنی شیطان با انسان دشمنی آشکاری است. او از همان ابتدا با سوگند دروغ درصدد فریب آدم و حوا برآمد: (و قاسمهما انی لکما لمن الناصحین ) نهج البلاغه، خطبه 192 (قاصعه). یعنی: "برای آن دو سوگند یاد کرد که من یقینا از خیرخواهان شمایم." بدین سان ابلیس از راه