اشکالات عقیده اشاعره را در این باره متوجه شدند، راه دیگری را در پیش گرفته و گفتند: خداوند علم و قدرت و دیگر صفات کمالیه را ندارد ولی ذات او کار علم و قدرت و حیات را انجام میدهد؛ بدون این که دارای این صفات باشد. و در حقیقت ذات را نایب از صفات گرفتند.
مرحوم حاجی سبزواری عقیده اشاعره و معتزله را در باب صفات خداوند به این شکل در این شعر بازگو میکند:
"اشعری قائل است که صفات خداوند زائد بر ذات اوست، و معتزله گفته اند که همان ذات نیابت از صفات خداوند میکند."
در هر صورت این چکیده ای بود از دیدگاههای امامیه، اشاعره و معتزله در باب صفات الهی.
توصیف خداوند از دیدگاه امام علی (ع)
حضرت علی (ع) در این بخش از خطبه به طور بسیار خلاصه حق را درباره خداوند و صفات او بیان کرده و فرموده اند:
"من وصفه فقد حده"
( کسی که او را وصف نمود پس تحقیقا او را محدود کرده است.)
برای این که وقتی کسی او را موصوف به صفتی نمود و صفت او را غیر از ذاتش و بیرون از مرتبه آن پنداشت، طبعا ذات او به خودی خود شامل و عین صفت نشده و نسبت به صفت محدود میباشد؛ و هر گاه ذات و وجود حق تعالی محدود شد،