آیت‌الله منتظری

قرآن کریم در مورد تیزبین شدن چشم ها و دیدن بهتر حقایق در روز قیامت، خطاب به انسان غافل می‎فرماید: (فبصرک الیوم حدید) سوره حدید (57)، آیه 4. "پس چشم تو امروز تیزبین است."

"والباطن لا بلطافة"

( وپنهان، نه به سبب کوچکی و ظرافت.)

ما امور و اشیائی را که خیلی ظریف باشند لطیف می‎گوییم و به خاطر همین لطیف بودنشان باطن و پنهان هستند؛ اما خداوند باطن و پنهان است ولی نه به معنای ظریف و کوچک بودن آن.

باطن و پنهان بودن خداوند را می‎توان به دو معنا گرفت:

1 - معنای اول این که خداوند خالق و محیط به موجودات است و محاط نمی تواند نسبت به محیط احاطه پیدا کند. بنابراین خداوند نسبت به ما و دیگر موجودات، پنهان و باطن است؛ چون دیده نمی شود و احاطه علمی نیز نمی توانیم نسبت به او پیدا کنیم.

مرحوم حاجی سبزواری در اشاره به این معنا می‎گوید:

"ای کسی که به خاطر شدت نور خود مخفی است، همان کسی که آشکار است و در ظهور خود پنهان می‎باشد."

در حقیقت عظمت و شدت ظهورش سبب باطن شدن او می‎باشد. برای این که او غیرمتناهی است، و غیر از او که متناهی است نمی تواند به او که غیرمتناهی است احاطه پیدا کند؛ پس او باطن است.

2 - معنای دوم پنهان و باطن بودن خداوند این است که ذاتش و کمالات دیگرش