آیت‌الله منتظری

"و مدینون مقتضون"

( و وامدارانی بازخواست شده.)

"مدینون" از "مدین" اسم مفعول "دان، یدین" می‎باشد. "مدیون" هم گفته می‎شود، می‎گویند: فلان شخص به فلان شخص مدیون است، ولی به کار بردن "مدین" در عبارت از جهت بلاغت بهتر است.

"مقتضون" جمع "مقتضی" و به معنای پس گرفته شده است. "اقتضاء دین" یعنی طلب وام. بنابراین "مقتضون" یعنی خود شما در مقابل وام در گرو می‎باشید. (کل نفس بما کسبت رهینة ) .ر.ک : شرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید، ج 8، ص 246. وام و دین ها را از شما تقاضا می‎کنند و در روز قیامت آنها را از شما مطالبه خواهند کرد و جوابش را در آن روز باید بدهید.

خلاصه هر چه به ما و شما در این دنیا می‎دهند مانند وام و دین می‎باشد که بالاخره از ما می‎گیرند. همه این امکانات مانند مال، باغ، مقام و... را نه تنها از ما می‎گیرند بلکه باید در قیامت جواب هم بدهیم که آنها را چگونه مصرف کردیم، آیا بجا مصرف کرده ایم یا بیجا.

"أجل منقوص"

( مدتی است کاسته شده.)

شما یک مدتی در دنیا زندگی می‎کنید که اندک است و معمولا در زمان ما بیش از هفتاد هشتاد سال نمی باشد. البته خود "أجل" ناقص و اندک نمی باشد، بلکه توسط کسانی مانند عزراییل کم و قیچی می‎شود. به همین جهت حضرت از آن تعبیر به "منقوص" می‎فرماید؛ یعنی اندک شده است.