صفحه ۵۵۱

3 - پرهیز از ستمگری و ستم کشی

"واقدموا علی الله مظلومین، و لا تقدموا علیه ظالمین"

( و بر خدا در حالی که ستمدیده اید وارد شوید، و بر او در حالی که ستمگرید وارد نگردید.)

"قدم، یقدم" به معنای وارد شدن می‎آید.

گاهی گفته می‎شود که اگر ما سراغ پست های حساس نرویم و آنها را نگیریم، آنگاه مظلوم و توسری خور واقع می‎شویم؛ بنابراین باید سراغ پست و مقامها برویم که مظلوم واقع نشویم. حضرت علی (ع) در مقابل این استدلال به ظاهر موجه می‎فرمایند: اگر امر دائر شود بین این که شما یک پست و مقامی را بگیرید و هزاران ظلم انجام دهید و از باب "المأمور معذور" ناچار شوید تا خلاف عقیده تان کارهایی انجام دهید، بهتر آن است که مظلوم واقع شوید و ظالم نباشید.

البته توجه دارید که ظالم و مظلوم بودن هر دو صحیح نیست و مذموم و قبیح می‎باشد. این مطلب هم از روایات استفاده می‎شود و هم از آیه شریفه قرآن که می‎فرماید: (لا تظلمون و لا تظلمون ) ر.ک : منهاج البراعة، ج 9، ص 167؛ و شرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید، ج 9، ص 145. "نه ستم می‎کنید و نه ستم بر شما رود." ولی مسأله این است که گاهی انسان اگر بخواهد مظلوم واقع نشود باید ظلم و ستم کند. در این شرایط حضرت می‎فرماید: شما مظلوم باشید بهتر از این است که ظلم کنید.

"و اقدموا علی الله مظلومین": و وارد شوید بر خداوند در حالی که مظلوم هستید "و لا تقدموا علیه ظالمین": و وارد نشوید بر خدا در حالی که ظالم می‎باشید.

4 - دوری از نردبانهای شیطان و پرتگاههای سقوط

"واتقوا مدارج الشیطان و مهابط العدوان"

( و از پله های ترقی شیطان و پرتگاههای دشمنی پرهیز نمایید.)

ناوبری کتاب