صفحه ۵۳۴

به سرعت از خود منزجر و متنفر کردند؛ اما بنی عباس با آن شعارهای فریبنده و ظاهری خود، توانستند بسیاری را فریب دهند.

ویرانگری این فتنه برای پیروان و مخالفان آن

"و تختلف الاهوأ عند هجومها، و تلتبس الارأ عند نجومها"

( و هنگام رو آوردن آن فتنه خواهش ها متفاوت گردد؛ و زمان پیدایش آن، اندیشه ها اشتباه شود.)

"نجم" به معنای ظاهر شدن است، و گیاه را هم از آن جهت که از زمین می‎روید و بالا می‎آید "نجم" می‎گویند؛ بنابراین "نجم" در اصل به معنای ستاره نیست، بلکه به معنای ظهور است.

حضرت می‎فرماید: وقتی که فتنه دوم رو آورد، دیدگاهها نسبت به آن متفاوت می‎شود. گروهی آن را خوب و گروه دیگری آن را بد می‎دانند. و مردم دچار اشتباه شده، آراء و دیدگاههای آنان متفاوت می‎شود.

"من أشرف لها قصمته"

( هر که در شرف آن فتنه قرار گرفت فتنه وی را شکسته است.)

فتنه ای که حضرت آن را توصیف می‎کند به گونه ای است که هر کس بخواهد بر آن اشراف پیدا کرده و در مقابل آن بایستد، آن فتنه او را خرد کرده و هلاک می‎گرداند.

"و من سعی فیها حطمته"

( و کسی را که در آن کوشش نمود خرد کرده است.)

برخی "من سعی" را در این عبارت به معنای کسانی می‎دانند که می‎خواستند مصلح بشوند؛ ولی من احتمال می‎دهم به این معنا باشد که حتی افراد کمک کننده و

ناوبری کتاب